Van de auteur: Het artikel is gepubliceerd in de collectie: Problemen van sociaal-psychologische aanpassing van kinderen en jongeren in de modernisering van Russisch onderwijs: Materialen van de All-Russische Wetenschappelijke en Praktische Conferentie (Belgorod 19 - 20 oktober 2011) - Belgorod: Uitgeverij "POLITERRA", 2011 - pp. 376-379 Momenteel zijn er veel problemen verbonden aan studeren in het hoger onderwijs . Onder hen valt een aantal kwesties op die verband houden met de moeilijkheden van het eerste studiejaar aan een universiteit, in het bijzonder de kwestie van de sociaal-psychologische aanpassing van studenten aan het proces van professionele opleiding aan de universiteit In de eerste fase van de opleiding worden studenten, die zich aanpassen aan de nieuwe onderwijsomstandigheden, met veel moeilijkheden geconfronteerd. Eerstejaarsstudenten moeten wennen, zich aanpassen aan een nieuwe studiegroep medestudenten, aan een nieuwe docentenstaf, aan activiteiten in een universitaire omgeving, aan het door hen gekozen beroep. Gedurende deze periode vindt er een herstructurering plaats van het gebruikelijke stereotype op het gebied van onderwijs en gedrag op de lange termijn [5]. van zichzelf als student, een toekomstige professional in het gekozen vakgebied [4]. Een vertekend of onderontwikkeld zelfbeeld leidt tot aanpassingsstoornissen, die gepaard kunnen gaan met toegenomen conflicten onder eerstejaarsstudenten, misverstanden over hun sociale rol, verminderde prestaties en verslechtering van de gezondheid [2]. In dit opzicht zou men, als een strategische taak om een ​​optimale persoonlijke en professionele ontwikkeling van een specialist in de fase van het universitair onderwijs te garanderen, de taak van psychologische ondersteuning moeten overwegen voor het proces van het ontwikkelen van het professionele zelfbewustzijn van een jongere in de fase van aanpassing. naar studeren aan een universiteit De moderne psychologische wetenschap beschikt over een enorm arsenaal aan technieken om persoonlijke en professionele groei te bevorderen, ontwikkeld binnen verschillende richtingen en benaderingen. Een van de gebieden waar momenteel veel vraag naar psychologische hulp is, is kunstzinnige therapie. De mogelijkheden van kunstzinnige therapie als middel om het aanpassingspotentieel van een persoon te verwezenlijken zijn enorm. Dit komt door de specifieke kenmerken van dit gebied van psychologische hulp. Kunsttherapie is gebaseerd op het feit dat artistieke beelden ons kunnen helpen onszelf te begrijpen en, door creatieve zelfexpressie, ons leven betekenisvoller, doelgerichter en effectiever kunnen maken. zelfkennis, interne integratie van de persoonlijkheid (de verschillende aspecten en componenten ervan) en integratie met de externe realiteit (sociaal, etnisch, cultureel). Kunstzinnige therapie is een van de zachtste en tegelijkertijd diepgaande methoden in het arsenaal van psychologen en psychotherapeuten. Bij het tekenen, beeldhouwen of beschrijven van een probleem of stemming in literaire vorm lijkt het alsof iemand een gecodeerde boodschap van zichzelf ontvangt, van zijn eigen onderbewustzijn. Een van de varianten van kunsttechnieken is de collagetechniek. Het woord "collage" vertaald uit het Frans (collage) betekent "lijmen", "sticker". De collagetechniek “bestaat uit het op een papieren basis plakken van afbeeldingen en inscripties die door deelnemers uit tijdschriften en kranten zijn geknipt” [1, p. In wezen is een collage een grafisch werk, een enkele compositie gemaakt uit delen van een andere aard, die een psychologische realiteit weerspiegelt (innerlijke wereld, interpersoonlijke relaties), evenals de empirische resultaten die we verkrijgen, bewijzen de effectiviteit van het gebruik de collagetechniek die werkt aan psychologische ondersteuning van het proces van aanpassing van studenten aan een universiteit. Laten we eens kijken naar de belangrijkste specifieke kenmerken, evenals de voordelen van het implementeren van de “collage”-techniek als een manier om het aanpassingspotentieel van de persoonlijkheid van een student bij te werken. Voordelen van het gebruik van de techniekcollage is dat het een jongeman helpt de verlegenheid te overwinnen die gepaard gaat met het gebrek aan ‘artistiek talent’ en vaardigheden. Bij het maken van een collage worden immers elementen gebruikt die al door iemand zijn gemaakt. Daarom wordt de angst voor de beoordeling van artistieke vaardigheden door andere groepsleden, wat een veel voorkomende barrière is in de beginfase van kunsttherapie, aanzienlijk verminderd. Een belangrijk voordeel van deze techniek is dat het gebruik van kant-en-klare objecten en afbeeldingen wordt verminderd een nieuwe compositie van hen geeft de student een gevoel van veiligheid, omdat hij zijn ervaringen met deze objecten en beelden niet zo sterk identificeert als bijvoorbeeld bij het tekenen. Dit geeft de jongere de nodige afstand tot te sterke of delicate gevoelens en de nodige mate van veiligheid tijdens visueel werk. Met Collage kunt u uw houding ten opzichte van een bepaald onderwerp, uw gedachten, uw mening, uw begrip van het onderwerp uitdrukken (dit geldt zowel voor algemene, abstracte thema's van collage als voor persoonlijke onderwerpen die verband houden met de eigen plannen, doelen, dromen, houding ten opzichte van zichzelf, enz.) [3]. met succes gebruikt in zowel individueel als groepswerk moet ook worden opgemerkt dat collage in de eerste plaats een hulpmiddeltechniek is die helpt de potentiële capaciteiten van het individu te actualiseren, zijn verborgen interne bronnen het maken van een collage is zowel diagnostisch als psychotherapeutisch werk. Een collage gemaakt door een jonge man kan dus zowel worden beschouwd als een diagnostisch stukje, dat de huidige 'stand van zaken' weerspiegelt, als als een diep intern werk van zelfonderzoek en zelfintegratie zijn bepaalde voorbereidende stappen. Allereerst heeft u een rustige en afgelegen plek nodig waar de aanwezigheid van andere mensen uw werk niet kan onderbreken. Dit zal je helpen beter in contact te komen met je gevoelens, wat erg belangrijk is in het kunsttherapieproces. De effectiviteit van collagewerk verhoogt het luisteren naar muziek aanzienlijk, omdat het iemand ontvankelijker maakt voor zijn interne ritme. De tijd voor het samenstellen van een collage kan variëren van 40 minuten tot 1,5 – 3 uur in groepsmodus. E.Yu. Razumova merkt op dat de tijd die wordt besteed aan het samenstellen van collages afhangt van het thema van de collage, de grootte van de basis voor de collage en de leeftijd van de groepsleden die de collage maken. Het is het beste om de deelnemers niet in de tijd te beperken. Na 1,5 uur aan een collage te hebben gewerkt, raakt men echter in de regel verzadigd van deze activiteit en aangenaam moe als het werk ten einde is [3]. kranten met kleurenfoto's over verschillende onderwerpen, om de deelnemers de nodige keuzeruimte te bieden. Het is belangrijk dat de deelnemers niet alleen glossy magazines met ideale figuren en gezichten in hun arsenaal hebben, maar ook verschillende familietijdschriften met gewone mensen, levensverhalen en illustraties voor hen, beelden van de natuur en het zakenleven van mensen van de kunsttherapiesessie over het maken van een collage worden de volgende punten benadrukt: twee hoofdonderdelen. Het eerste deel van de les is non-verbaal, creatief, ongestructureerd (70% van de sessie). Deelnemers worden aangemoedigd om zich volledig over te geven aan hun gevoelens en zich geen zorgen te maken over de kunstzinnigheid van hun creaties. Meestal wordt het afgeraden om te praten tijdens het maken van een collage; dit helpt om een ​​speciale, nieuwe omgeving te creëren en meer aandacht te hebben voor gevoelens en lichamelijke sensaties. Het tweede deel van de les is mondeling, het omvat een mondelinge bespreking van het verrichte werk en de resultaten ervan, feedback van de deelnemers en de presentator over de indrukken die zijn ontstaan, associaties vanuit de perceptie van wat er is gecreëerd en het hele werkproces (30% van de sessie). Bij de analyse van de voltooide collage wordt rekening gehouden met de rangschikking van de elementen op het vel, de grootte van de elementen, hun locatie ten opzichte van andere elementen en de consistentie van de elementen.samen; het algemene idee van de collage benadrukken en het belangrijkste en meest relevante onderwerp bepalen. Wat belangrijk is, is de algemene indruk van de voltooide collage, de analyse van de gevoelens die deze oproept bij de auteur, maar ook bij andere deelnemers. In de praktijk van ons werk om het aanpassingspotentieel van de persoonlijkheden van studenten te actualiseren, gebruiken we collages het onderwerp “Ideale universiteitsstudent”, “Zo zit ik in een groep” , “Mijn ideale dag”. Als voorbeeld geven we een beschrijving van de procedure voor het werken met de collage “Ideale universiteitsstudent”. Doel van het werk: integratie van de ideeën van eerstejaarsstudenten over het ideale model van een student (als een noodzakelijk onderdeel van het stellen van doelen), begrip van de basisbehoeften van persoonlijke en professionele ontwikkeling omvat 5 hoofdfasen, laten we beschouw ze in volgorde. Groepsleden worden uitgenodigd om vellen A2-papier te nemen en daarop het beeld van een ideale universiteitsstudent te creëren, met behulp van knipsels uit kranten en tijdschriften. Instructies aan de deelnemers: “Je hebt een groot aantal kranten en tijdschriften voor je liggen. Knip die fragmenten uit tijdschriften die jij associeert met het beeld van een ideale student, en rangschik ze vervolgens in een compositie. Je kunt met de elementen doen wat je wilt, je kunt het werk aanvullen met inscripties, commentaren, lege ruimtes overschilderen en decoreren, concreet of abstract zijn.” Om aan het maken van collages te werken, kunnen tafels worden gebruikt in een speciaal uitgerust kantoor; het is raadzaam om direct op de vloer te werken. Door comfortabel op het tapijt te zitten en de meest comfortabele plek in de publieksruimte te kiezen, kan de deelnemer gemakkelijker ontspannen, afstand nemen van stereotiepe gedachten en in contact komen met zijn behoeften en gevoelens. De duur van de etappe is 40-50 minuten. Beschrijving van de collage. In dit stadium leggen de deelnemers een voltooide collage voor zich neer en beschrijven het beeld van een ideale student in hun notitieboekje. Studenten wordt gevraagd zich voor te stellen dat er een echte persoon voor hen staat - een universiteitsstudent, afgebeeld in symbolische vorm en hem in detail beschrijft, waarbij hij zijn persoonlijke kenmerken, behoeften, hobby's, doelen in het leven, enz. weerspiegelt. Deze fase is erg belangrijk, het helpt symbolische, intuïtieve ideeën te vertalen naar een bewust niveau, hun uitspraak en begrip. De duur van de fase is 5-10 minuten. Gesprek met de “ideale student”. Het werk in deze fase wordt in paren uitgevoerd. De deelnemers worden in tweetallen verdeeld en luisteren om de beurt naar een verhaal over de ideale leerling van hun partner, gaan vervolgens met hem in gesprek en stellen verhelderende vragen. Er kunnen bijvoorbeeld vragen gesteld worden: “Wat is de droom van jouw ideale student?”, “Wat waardeert hij het meest aan zichzelf?”, “Wat doet hij graag in zijn vrije tijd?” etc. Het doel van deze fase is om de ideeën van de deelnemers over hun behoeften, doelen en bewustzijn van hun eigen hulpbronnenzone verder uit te breiden. Duur van het podium is 5-10 minuten. In deze fase wordt er in groep gewerkt. Alle deelnemers zitten in een kring, elk met hun eigen collage voor zich. De discussie begint met elke gewenste deelnemer. Bij elke collage drukt de groep alles uit wat in haar opkomt, drukt hun emotionele houding ten opzichte ervan uit, noteert wat de verrassing veroorzaakt, wat het meeste ‘pijn doet’, enz. De deelnemer wiens collage wordt besproken, noteert, indien mogelijk, de uitspraken van de overige groepsleden. Groepsprojectie is een belangrijke fase van het werk. Vaak wordt in het proces van spontane uitspraken van deelnemers een thema, toestand of probleemgebied benadrukt, waarvan de auteur van de collage zich zelf niet bewust is, alsof hij het niet opmerkt. Opgemerkt moet worden dat hier een bijzonder informatieve indicator dat een belangrijk onderwerp door de deelnemer is aangeroerd, de emotionele reactie is van acceptatie of, omgekeerd, afwijzing van de informatie die wordt ontvangen tijdens de groepsprojectie. In deze fase wordt er nagedacht over wat er is gebeurd. Elke deelnemer geeft uiting aan zijn emotionele houding ten opzichte van het proces van het maken van een collage en het resultaat ervan. Er wordt vastgesteld welke conclusies de deelnemer voor zichzelf heeft getrokken tijdens het maken van de collage.