Van de auteur: Reflecties op de zoektocht naar oorzaken, het principe van causaliteit in de psychologie, en drie manieren om tijd waar te nemen. Gepubliceerd in het tijdschrift Name.Waar is het begin der tijden? Is het de moeite waard om de motieven van je daden te onderzoeken? Overdrijven we de rol van de eerste stap in het verdere verloop van de gebeurtenissen? Heeft alles wat ons overkomt een bepaald uitgangspunt? En is het werkelijk zo nuttig om ernaar te zoeken? Wie beschermt het verleden? Ons leven is zeer divers, maar kent van jaar tot jaar een herhalend motief. Overal waar je kijkt en met wie je ook praat, ontmoet je mensen die bezig zijn met het vinden van redenen. Alsof de gebeurtenissen die al hebben plaatsgevonden niet genoeg voor hen zijn, moeten ze nog steeds een soort rechtvaardiging vinden. Waarom deed hij mij dit aan, waarom praat zij zo, waarom reageerde ik zelf zo, en tenslotte, waarom keerde het leven zich plotseling naar mij toe met deze specifieke kant ervan, en niet degene waar ik alle recht op had rekenen op? Soms lijkt het alsof een deel van de mensheid leeft zonder het verleden te verlaten, en er bij elke geschikte gelegenheid naar terugkeert. En zelf voeren wij regelmatig soortgelijke salto's uit in de tijd. Natuurlijk wil ik betekenis vinden in alles wat er gebeurt. Dat wil zeggen, om de vraag te beantwoorden waarom mensen dit de hele tijd doen. Wat is de essentie van zo’n aanhoudend verlangen naar iets dat niet veranderd of gecorrigeerd kan worden? En is er hier sprake van een addertje onder het gras dat onopgemerkt is gebleven? Het eerste antwoord dat in je opkomt is voor de hand liggend, tot op het banale aan. Door het verleden te verkennen, leren we ervan. We leren van onze fouten, ontdekken patronen in nederlagen en overwinningen, analyseren deze en stellen strategieën voor de toekomst op. Degenen die het verleden niet kennen en er niet in geïnteresseerd zijn, zijn gedoemd fouten en een reeks nederlagen te herhalen. Net als iemand die het onzorgvuldig onderzoekt. Onze interesse erin, en een aanhoudende zoektocht naar redenen, is dus een instinct van zelfbehoud en gezond verstand. Het probleem is echter dat dit absoluut niet waar is. Omdat veel mensen die hun verleden bezoeken op zoek naar antwoorden, er niet alleen niet van leren, maar ook hun hele leven dezelfde tragische fouten herhalen. Bovendien zullen we bij zorgvuldige observatie merken dat deze mensen niet echt op zoek zijn naar welke reden dan ook. Ze zijn er niet in geïnteresseerd te weten waarom de dingen zijn gegaan zoals ze zijn gegaan. Ze willen dat ze dingen anders gaan doen. Ze dromen ervan terug te gaan naar het verleden en het te veranderen. Omdat ze echter niet zo'n kans hebben, verschuilen ze zich achter hun vraag en herhalen deze keer op keer, in de onbewuste hoop dat deze herhaling op magische wijze de loop van de gebeurtenissen zal veranderen. Het beste bewijs is het feit dat mensen over het algemeen geen vragen stellen als ze krijgen wat ze willen. Dat wil zeggen, ze analyseren geen overwinningen en prestaties. Maar ze vluchten altijd naar het verleden als het heden hen in de steek laat. En het verleden accepteert ze als de wieg van een moeder en wiegt ze in stille omhelzingen. Het verleden is de moeder waaruit wij voortkwamen. En wanneer het leven oneerlijk en moeilijk is, nemen wij, net als de dwaze kinderen, onze toevlucht tot troost. We kijken zelden naar het verleden voor nieuwe kennis en ervaring. Maar we vinden er vrede, kracht en bescherming. Het verleden geeft ons enorme macht, we moeten alleen weten hoe we die kunnen gebruiken. En onder ons zullen er altijd mensen zijn die van zo’n macht dromen. Als gevolg hiervan wordt de geschiedenis het voorwerp van politieke strijd. Omdat hij die over het verleden regeert, de toekomst beheerst. Waar stroomt de tijd vandaan? Niet iedereen is echter bezorgd over het vinden van de redenen. Ondanks het feit dat de beschaving is opgebouwd door mensen die van het verleden naar de toekomst zijn gegaan en er de voorkeur aan geven op een solide basis te rusten bij alles wat ze doen, is dit niet de enige optie. Er zijn verschillende mogelijkheden om in de tijd te bestaan, die onverenigbaar zijn met elkaar, maar op gelijke voorwaarden bestaan. Afhankelijk van de manier waarop we een startpunt kiezen en oorzaak-gevolgrelaties opbouwen, kunnen we in drie typen worden verdeeld. De eerste zijn de hierboven beschreven ‘analisten’. Mensen die op het verleden zijn gericht en voor alles een reden proberen te vinden. Ze zien in het verleden zowel de bron van problemen als de recepten voor de juiste oplossingen. Dit zijn de verdedigers van de fundamenten, de gelovigengevestigde orde. In alle gevallen tonen zij zich voorstanders van beproefde en bewezen benaderingen. Meestal waarderen en behouden zij tradities, waarbij zij het verleden beschouwen als de maatstaf voor alles en de bron van antwoorden voor elke mogelijke eventualiteit. Het is gebruikelijk dat een analist de bijdrage van het verleden aan de realiteit van vandaag overdrijft. Het verleden is voor hem oneindig veel belangrijker, omdat het macht heeft over het heden. Hij plaatst zowel de verloren gouden eeuw als de beste hoop in het verleden. Een karakteristieke belichaming van op het verleden gerichte opvattingen is de psychoanalyse geworden, gericht op herinneringen en zoektochten naar de redenen voor wat er nu gebeurt. Maar het verleden kan niet worden veranderd, dus het zoeken naar oorzaken kan het heden niet altijd veranderen. De tweede zijn hedendaags georiënteerde ‘pragmatici’. Voor hen zijn redenen die in het verleden liggen niet belangrijk. Het heeft geen zin om ons te verdiepen in wat we niet kunnen veranderen. Er is alleen het eeuwige hier en nu. Voor hen is het heden de belangrijkste en enige tijd. En de favoriete vraag is niet “Waarom?”, maar “Hoe kunnen we dit doen?” Deze mensen willen de wereld waarnemen en op een moderne manier handelen, in overeenstemming met de behoeften van de dag. En de reden om te handelen en het startpunt daarvoor is alleen het heden. Dergelijke ideeën liggen aan de basis van populaire psychologische theorieën die tegenwoordig gangbaar zijn. En zelfs het concept van verlichting, bekend onder spirituele zoekers. Een tijdloos bestaan ​​hier en nu, gevuld met geluk, en verstoken van de zorgen die worden gegenereerd door de gedachte aan het verstrijken van de tijd. Maar welke theorieën hun aanhangers ook naar voren brengen, dit is slechts een van de mogelijke manieren om te leven. Bovendien is hij niet beter dan anderen. Hoewel iedereen zijn eigen methode als de enige juiste beschouwt. Weer anderen zijn ‘synthetische stoffen’ die in de toekomst leven. Noch het verleden, noch het heden, maar alleen de nog niet gearriveerde en denkbeeldige toekomst is voor hen een werkelijk bestaande tijd. In dromen over hem tekenen ze motieven, emoties en redenen voor hun eigen daden, plannen en ideeën. Het verleden en het heden dat nu bestaat, zijn voor hen luchtspiegelingen, veranderlijke, onstabiele schaduwen die door de komende morgen worden geworpen. Het moment van vandaag is slechts een instrument om de toekomst te verwezenlijken. Hun favoriete tijdverdrijf is het voortdurende gedachte-experiment “Wat zou er gebeuren als?” Zij zijn de beste voorstanders van de ideeën van vooruitgang. Voor hen moet de evolutie een doel hebben, waarvoor de natuur gehoorzaam gereedschappen selecteert. Vanwege de moed van hun denken schetsen deze mensen vaak taken, waarvoor de weg moet worden geplaveid door hardwerkende pragmatici en systeemgerichte analisten. Ze zijn goede leiders, onderzoekers en scheppers. Maar een mooie droom is dood zonder praktische implementatie. Waar verbergt de eeuwigheid? De verschillen tussen deze categorieën mensen zijn zo groot dat we kunnen praten over drie naburige mensen op dezelfde planeet. Omdat ze er vrijwel identiek uitzien en een uniform gerangschikt brein bezitten, bestaan ​​ze in vrijwel niet-kruisende tijdstromen. Analisten leven van het verleden naar de toekomst, synthetische stoffen stormen vanuit de toekomst naar het verleden op hen af, terwijl pragmatici in de gebruikelijke tijd bestaan ​​en zich in een continu nu bevinden. De geschiedenis van de oorsprong van deze verschillen is zeer controversieel en mysterieus. De aard van tijd is echter een uiterst duistere zaak, en ondanks herhaald onderzoek ontgaat het uiteindelijk begrip. Als we de metafysische aspecten van de zaak aan filosofen overlaten, moet worden opgemerkt dat het gen dat verantwoordelijk is voor het tijdsbesef nog niet is gevonden, hoewel de situatie in de toekomst kan veranderen. Tot nu toe hebben we echter reden om alleen de psychologische verschillen tussen mensen te beoordelen. En deze verschillen zijn zo diep, en tegelijkertijd zo zelden gerealiseerd, dat dit tot de meest onverwachte paradoxen en inconsistenties leidt. Voor mensen met verschillende tijdsoriëntaties kan het moeilijk zijn om een ​​gemeenschappelijke taal te vinden. Dit leidt vaak tot misverstanden, wrok en conflicten. Dat is helemaal niet verrassend. Want als je op zoek bent naar een reden, en ze vragen je opeens naar het doel, of beginnen precieze praktische aanbevelingen te geven, dan is dat heel vervelend. De tegenovergestelde situatie is net zo zorgwekkend.»