Een van de meest pijnlijke gevoelens van een ouder is een schuldgevoel. Ik begin van ver. Ik ben gezinspsycholoog en gespecialiseerd in het werken met tieners. Door het gebrek aan bewustzijn van hun problemen komen kinderen zelden alleen naar mijn kantoor; het is vaker een verzoek van een ouder. Ik praat met de ouder tijdens het eerste gesprek, en op dit moment wordt al veel duidelijk. Meer precies: de oorzaken van de problemen worden duidelijk. Na de eerste ontmoeting hebben we materiaal voor subjectieve analyse: het grootste deel bestaat uit informatie over het kind uit de woorden van de ouder, het kleinere deel bestaat uit de eigen observaties van de psycholoog over de ouder kind-ouderrelatie, over de stijl en methoden van opvoeding van de ouder. Om te voorkomen dat de psycholoog een ongeïdentificeerd object interpreteert, moet het kind diagnostiek ondergaan. De psycholoog moet alles met eigen ogen zien. Het kind arriveert, de psycholoog rondt zijn hypothesen af. Bij de volgende bijeenkomst vertelt de psycholoog 2 dingen: 1. Natuurlijke (genetische) gegevens van het kind. Karakter, temperament, accenten. Dit is iets dat moeilijk te corrigeren is. Maar gezien dit gegeven helpt de psycholoog de ouder omgevingsomstandigheden voor het kind te creëren. Dit zijn de omstandigheden waarin een tiener maximaal in staat is zijn potentieel te ontwikkelen. Het uitgangspunt hier is eenvoudig: we breken de persoonlijkheid niet af op basis van de wereld om ons heen, we creëren de wereld om ons heen op basis van de kenmerken van de persoonlijkheid perfect hier: stel je voor dat er een baobabboom is gegroeid. Voor deze levensactiviteit van deze boom zijn de savannes van tropisch Afrika of Australië nodig. Dan zal een van de hoogste bomen ter wereld groeien - de stamdiameter zal 8 meter bereiken. Let op: wat zal er gebeuren als we baobab gaan kweken in de vochtige toendra? Dat klopt, zelfs als de boom overleeft, zal het daar buitengewoon ongemakkelijk zijn en zal hij nooit zijn majestueuze omvang bereiken, waar deze boom beroemd om is.2. De juistheid van de opvoedingsstijl van de ouder voor een bepaald persoonlijkheidspsychtype Hierbij blijkt vaak dat de ouder in het onderwijs gebruik maakte van de technologieën waarover de ouder beschikte. Maar ze waren niet functioneel, omdat er nog steeds problemen bestaan. Hier realiseert de ouder zich dat de oorzaak van de meeste problemen van het kind bij de ouder zelf ligt. De psycholoog heeft niet de taak om de ouder te veroordelen, het is zijn taak om andere strategieën in de interactie te ontwikkelen met het kind. Strategieën die de zwakheden van het kind compenseren en hem helpen het kind te versterken. Maar soms blijven ouders op dit punt vastzitten in een schuldgevoel voor wat ze hebben gedaan. Soms hebben we ergens geen rekening mee gehouden, we hebben ergens fouten gemaakt en over het hoofd gezien iets, we hadden het op tijd kunnen corrigeren, we snauwden op de een of andere manier tegen het kind, we begrepen iets verkeerd - er is altijd wel iets waar we onszelf de schuld van kunnen geven. Er is geen ouder die absoluut tevreden zou zijn met zichzelf als ouder. Als die er is, krijgt zo'n ouder meestal veel vragen van specialisten en van kinderen. Meestal zijn dit zelfgenoegzame, soms wrede ouders, die vertrouwen hebben in de juistheid van hun daden. Goede ouders twijfelen altijd, lijden, geven zichzelf de schuld en maken zich zorgen - dit is normaal, omdat onze kinderen van grote waarde voor ons zijn. Onze ouderlijke rol is een heel belangrijk onderdeel van ons, we willen die efficiënt vervullen. De reden voor schuldgevoel is op zichzelf begrijpelijk, maar tegelijkertijd is het niet erg productief. Schuld verzwakt ons, maakt ons ongelukkig, vervolgd en zwak. Schuldgevoel geeft ons niet de steun om iets te veranderen. Maar schuldgevoel is zeer hardnekkig, omdat het de andere kant is van de fantasie dat we almachtig zijn. Fantasieën dat we aandachtig genoeg konden zijn, helderziend konden zijn, we alles wisten, alles konden doen, we nooit moe werden, nooit onze kalmte verloren, dan konden we alles doen met een A-plus. Maar hoe graag we ook wilden niet het beste voor ons kind kunnen doen. Dit is een utopie. We zullen ons kind niet tegen alles kunnen beschermen, we zullen niet alles kunnen voorkomen, we zullen niet alles op tijd kunnen opmerken en corrigeren. We voeden onze kinderen op de beste manier op die we kunnen, zoals we kunnen. En dat is eigenlijk maar goed ook. En eigenlijk ouders die niets voelen.