Van de auteur: Het artikel werd voor het eerst gepubliceerd op de website Sinds 2007 geven mijn collega's en ik een trainingsprogramma voor Gestalttherapeuten “Gestaltbenadering in psychologie en psychotherapie” (Theorie en praktijk van Gestalttherapie in Izjevsk). Dit is een professionele opleiding voor praktiserende psychologen, psychotherapeuten, artsen, adviseurs, medische en maatschappelijk werkers, docenten en ouderejaarsstudenten. Tijdens interviews vragen toekomstige deelnemers aan het programma mij vaak hoe de training Gestalttherapie precies zal worden uitgevoerd. Wanneer ik deze vraag beantwoord, praat ik doorgaans over de structuur van het programma, trainingsformaten, onderwijsvereisten, vereisten voor academisch werk, enz. Maar soms vergeet ik te vertellen wat onze benadering is van het proces van het onderwijzen van psychotherapie, en van de Gestalttherapie in het bijzonder. Ik wil hier kort over praten, waarbij ik een specifiek verhaal gebruik en het proces van het opleiden van Gestalttherapeuten contrasteert met het ‘traditionele’ onderwijssysteem op scholen en universiteiten. Dus: ik zit in een stoel in mijn kantoor, tegenover mij zit een jonge vrouw, laten we haar Lena noemen. Ze vertelt me ​​dat ze veel creatieve ideeën heeft, waarvan sommige betrekking hebben op schrijven. Lena weet echt goed te schrijven en kan haar gedachten duidelijk en boeiend uitdrukken. Ik heb met plezier enkele van haar teksten gelezen. Het probleem is dat zodra ze achter de computer gaat zitten, er iets vreemds met haar gebeurt. Ze begint zich angstig en geïrriteerd te voelen, kan niet lang stilzitten, soms voelt ze zich misselijk en wil ze opstaan ​​en andere dingen doen. Meestal is dit precies wat er gebeurt. Lena gaat naar de computer met de wens een lang gepland artikel te schrijven, gaat zitten, staat op en vertrekt. Soms schrijft ze nog steeds iets, maar moet ze zichzelf daartoe dwingen met een bijna heroïsche wilskracht, waarbij ze enorme interne weerstand overwint. Waar komt deze weerstand vandaan? Niemand dwingt Lena om te schrijven, dit is haar eigen verlangen, een creatieve impuls. Niemand dwingt haar met deadlines. Niemand vraagt ​​haar een onderwerp. Ze weet hoe ze haar gedachten moet uiten. Waarom moet ze zichzelf hiertoe letterlijk dwingen? In feite is dit niet verrassend. Wat er met Lena gebeurt, is een gevolg van het zogenaamde ‘traditionele’ onderwijs. Soms wordt het ook wel ‘ontwikkeling van buitenaf’ genoemd. Dit is wanneer er van buitenaf een onderwijsnorm wordt vastgesteld die iemand moet beheersen. Een geheel van kennis en vaardigheden die extern worden gegeven, gerelateerd aan de persoonlijkheid van de persoon zelf. Ik denk niet dat er iets mis is met traditioneel leren op zichzelf. Toch hangt het resultaat vooral af van leraren en ouders (als het om schoolonderwijs gaat). De vector van de menselijke ontwikkeling, gericht op externe normen, zet leraren en ouders echter vaak aan tot repressieve methoden om het leren te stimuleren. Soms wordt iemand eenvoudigweg gedwongen om op de een of andere manier te leren. Lena’s moeder liet haar bijvoorbeeld de kamer niet uit voordat ze al het (!!!) huiswerk had afgemaakt, en liet haar zelfs niet rusten totdat ‘de klus was geklaard’. En op de basisschool werd Lena, op aandringen van de leraren, overgeplaatst van een gewone klas naar een lyceumklas, omdat ze goed studeerde. Toegegeven, het gebeurde op een interessante manier. Lena werd onverwachts uit de klas geroepen, de leraar leidde haar, zonder haar iets uit te leggen, naar de deur van de lyceumklas en zei dat ze nu hier zou studeren en dat dit een grote eer voor haar was. Als ze het in haar gestelde vertrouwen niet waarmaakt, wordt ze in ongenade teruggestuurd naar de reguliere klas. Lena probeerde het en gehoorzaamde, studeerde goed, maar de motivatie voor dergelijk leren was gebaseerd op angst. Traditioneel onderwijs, met zijn idee van ontwikkeling van buitenaf, creëert vaak controversiële motieven voor leren en activiteit. Vaak is dit angst en angst als reactie op intimidatie. Bijvoorbeeld het inmiddels klassieke argument: ‘Als je niet goed studeert, ga je aan de slag als conciërge.’ Schuld en schaamte als reactie op vergelijking met anderen, vernedering voor de hele klas en andere ‘prachtige’ ‘pedagogische’ technieken. Resultaat.