Het proces van zelfverwijt is mogelijk door jezelf in slecht en goed te verdelen. De aanklager en de schuldige partij. Wat te doen in zo’n situatie? Degenen die stevig in het standpunt van de aanklager staan, zullen zeggen dat je gewoon moet ophouden met het maken van fouten, of in ieder geval minder fouten moet maken, en niet, naar de mening van de aanklager, serieus. Maar het is onmogelijk om altijd alles correct te doen, zoals het hoort, zodat iedereen het leuk vindt. Wat overblijft? De blik is gericht op de beschuldiging. De aanklager begint zenuwachtig op zijn lippen te bijten: 'Maar, maar, maar ik ben hier met een reden! Je hebt mijn beschuldigingen nodig!!!” En hier is de splitsing in de weg – welk pad we moeten nemen. Je kunt de aanklager de schuld geven. En dan zal het derde deel van jezelf verschijnen: de aanklager van de aanklager. Dat wil zeggen, er zullen al twee slechte delen van jezelf zijn: de schuldige en de aanklager. Dit is de manier waarop we het probleem niet zullen oplossen – voorheen gaven we onszelf de schuld van fouten en blunders, nu geven we onszelf de schuld van fouten en blunders, plus het feit dat we onszelf daarvoor de schuld geven. Over het algemeen lijkt het erop dat dit een doodlopende weg is; het lost de kwestie van schuld niet op. Het is ook duidelijk dat het nutteloos is om je schuldige kant te rechtvaardigen. Want dan heeft de aanklager ongelijk en zal daarvoor de schuld moeten worden gegeven. Je kunt ook toegeven dat de aanklager... gelijk heeft. Hij had tenminste gelijk toen hij de schuld begon te geven. Dat wil zeggen, ik had gelijk toen ik mezelf met schuldgevoelens sloeg. Dat wil zeggen dat de aanklager net zo gelijk heeft als de ‘schuldige’. De ‘schuldige’ heeft gelijk, want het is onmogelijk om alles perfect te doen en nooit fouten te maken, omdat de kwaliteit van ons handelen wordt bepaald door onze capaciteiten (op dat moment intelligentie, kennis en vaardigheden). Daarom deed de 'schuldige' alles waartoe hij op dat moment in staat was - hij deed het juiste vanwege zijn ontwikkeling. Waar heeft de aanklager dan gelijk in? Maar dit is eerder een individuele vraag. Je kunt iets gemeenschappelijks vinden, maar er kunnen ook individuele redenen zijn waarom er ooit een aanklager in mij verscheen en met een schuldgevoel aan mij begon te knagen. Probeer je te herinneren wanneer en waarom je innerlijke aanklager verscheen? Het allerbelangrijkste: waarom had je het nodig? Zo zult u ontdekken waar uw aanklager gelijk in heeft. Op deze manier zullen binnenin jou alle kanten gelijk krijgen, en zul je in staat zijn om uit de interne beoordeling van slecht of goed te komen, je zult de halftonen kunnen zien. Voorbeelden. Het kind kan merken dat hoe meer hij zich schuldig voelt en dit laat zien, hoe zwakker de straf van zijn ouders wordt, of dat zij zelfs helemaal niet gestraft worden. De interne aanklager werd gevormd om straf van buitenaf te voorkomen. Destijds was de verschijning van zo'n interne aanklager gerechtvaardigd. Een ander kind had iets kunnen doen waardoor hij zich heel slecht voelde (hijzelf of in de ogen van zijn ouders zou hij zichzelf als zodanig zien). En niemand leek me te straffen, maar ik wil dit gevoel van slechtheid niet opnieuw beleven. Hoe verzeker je jezelf tegen herhalingen? Ik heb een waakhond nodig die tegen me blaft als ik iets verkeerd doe. Zelfs voor de kleinste fouten. Omdat kleine fouten, als ze niet worden opgemerkt, kunnen leiden tot een grote fout en tot een herhaalde grote ervaring van jouw slechtheid. En toch, als alles in orde lijkt te zijn, blaft deze waakhond (sorry, interne aanklager) nog steeds tegen mij vanwege wat ik in het verleden heb gedaan. Dus hij herinnert me eraan dat ik fouten kan maken, dit zou me moeten helpen beheerst te blijven en niet te ontspannen, en daarom zal er geen grote fout worden gemaakt. En het blijkt dat zo'n aanklager - een waakhond - ook met een reden te zijner tijd verscheen, ik zag de behoefte aan hem, en ik had hem nodig, hij had gelijk in zijn daden. En wat te doen als iedereen gelijk heeft? Dit vermindert in ieder geval de spanning. De “schuldige” is gespannen omdat hij beschuldigd wordt, en hij streeft ernaar om alles perfect en correct te doen. De aanklager is gespannen vanwege de angst dat zijn beschuldigingen verkeerd zullen blijken te zijn, dat ze verkeerd zullen worden bevonden, en dat de aanklager dan de ‘schuldige’ zal worden. Daarom is de aanklager erg gespannen, hij probeert beschuldigingen van hoge kwaliteit te uiten, zoekt naar argumenten en steekt al zijn kracht en energie in zijn ‘werk’. Als iedereen gelijk heeft, is het op de een of andere manier al ontspannend. Daarom, hoe.