Als ik met cliënten werk, begrijp ik uit eigen ervaring dat het vaak gemakkelijker is om boos te zijn op je ouders en hen de schuld te geven van alle problemen in het leven. Hoewel er situaties zijn waarin je niet boos kunt zijn op je ouders, kun je alleen maar medelijden en liefde voelen, en natuurlijk hulp. Maar zelfs in zo'n ervaring ontdek je, na een tijdje met een therapeut te hebben gewerkt, woede en wrok. En dan komt er zo'n moment waarop je, zonder je eigen gevoelens en ervaringen te devalueren, moet accepteren dat de ouders verantwoordelijk waren, maar niet de schuld hadden. Dat ouders ook mensen zijn die iets niet weten, niet weten hoe, niet willen en niet liefhebben, ze komen ook uit een gezin waarin ze iets hebben geleerd, maar iets was er simpelweg niet Voor mij is het belangrijk om in het proces van groei en ontwikkeling verantwoordelijkheid te leren nemen voor het eigen leven en ervaringen. Ja, er was een moment dat je het niet kon. Je was een klein kind dat weinig begreep, wiens enige verlangen was om geliefd te worden, omdat zijn leven ervan afhing. En nu, als je volwassen bent, zie je waar je je slecht voelt, waar het mis is, waar er iets ontbreekt. en waar er te veel is, ben jij verantwoordelijk voor jezelf. Je kunt de last van woede en wrok jegens je ouders blijven dragen. Je kunt blijven vechten tegen de onverwoestbare muren van ouderlijke koppigheid en geloof in je eigen gelijk. Het belangrijkste is dat je begrijpt wat dit je oplevert?! Of kun je achter al deze gevoelens liefde en dankbaarheid onderscheiden, wederom zonder ze te devalueren en zonder jezelf daarvoor verwijten te maken. Het belangrijkste geschenk – jouw leven – heb je immers van je ouders gekregen. En het goede dat je hebt, is ook een geschenk van je ouders. Over het algemeen lijkt het mij heel belangrijk om de ambivalentie die in ons ontstaat tegenover onze ouders te leren accepteren. Woede sluit liefde immers niet uit, maar geeft integendeel op de een of andere manier de aanwezigheid ervan aan. Verdriet en verdriet spreken van waarde. En wrok spreekt over verwachtingen en hoop. Maar het is onwaarschijnlijk dat we dit allemaal zullen meemaken voor mensen die niets voor ons betekenen.