Van de auteur: Voortzetting van de cursus van lezingen gegeven in 2008-2009. De laatste keer concentreerden we ons op het onderwerp Dionysianisme, Dionysus in het algemene mozaïek van de fenomenologie van de ziel En vandaag ga ik verder met dezelfde noot en voeg ik toe wat ik de vorige keer niet zei: naast extase, naast naaktheid, openheid voor pijn, dood, statische elektriciteit, naast zijn hypostase. van Bacchus, de god van de wijn, werd de man of vrouw in wie Dionysus zich manifesteerde beschouwd als een orgastische minnaar in het proces van genot, en tegelijkertijd neemt hij niet deel aan wat A. Lowen, Reichs student (Reichs geschiedenis) 'een vrouw dienen' genoemd. Het aanbieden van seksueel genot door overdaad aan een geliefde is op zichzelf niet iets wonderbaarlijks. Maar het feit is dat in onze cultuur, en niet alleen in de onze, maar ook in de vroege tijden, de meeste mannen dat deden onder de controle van het zogenaamde Moedercomplex houden zich bezig met het 'dienen' van vrouwen. Ze geven om hoe ze eruitzien, welke indruk ze maken - of ze een goede minnaar zijn, of ze een vrouw tot een orgasme kunnen brengen of niet. Dit vloeit voort uit de verwachting van evaluatie of uit de angst om afgewezen te worden. Dionysus heeft dit allemaal niet, omdat... hij scheidde zijn moeder van de Grote en Verschrikkelijke en toch is het Dionysus die, paradoxaal genoeg, echt een van de beste minnaars is. Bij mannen is de angst om gestraft te worden de angst voor een puberende jongen. wiens Anima onder controle staat van het moedercomplex. Dit is een groot, afzonderlijk gesprek, maar nu wil ik alleen vermelden dat Jung zelf vier fasen heeft geïdentificeerd: De eerste fase is de fase waarin Anima wordt gepersonifieerd door de figuur van Eva. Hij is een strikt onderdrukkende figuur, van wie vergelding of evaluatie wordt verwacht, op wie daarentegen de krachtigste seksuele aantrekkingskracht, lust, is gericht voordeel van schoonheid en intriges. Ook hier bevindt de man zich in de macht van het moedercomplex, al heeft hij voor een deel de ongebreidelde angst voor Eva overwonnen. De anima van mensen die uit de macht van het moedercomplex zijn voortgekomen. Dit zou Athena kunnen zijn in de derde fase en Sophia in de vierde - een symbool van vrouwelijkheid in al zijn gedaanten, van wijsheid tot seksualiteit, het hele palet. Zoals ik al zei, scheidde Dionysus zijn moeder Semele van de Grote en Verschrikkelijke Moeder en werd: om zo te zeggen in moderne taal, een volwassene. Een gesprek over de Grote en Verschrikkelijke Moeder zal een overgang zijn naar het onderwerp van vandaag, dus laten we er in meer detail naar kijken. Over het algemeen is de betekenis van een vrouwelijke godheid enorm. Het emotionele, vurige karakter van een vrouw, die zich overgeeft aan ongebreidelde passie, is zowel wenselijk als verschrikkelijk voor een man, vooral voor zijn bewustzijn. De gevaarlijke kant van de vrouwelijke wellust was, hoewel in patriarchale tijden onderdrukt, verkeerd begrepen en gebagatelliseerd, in de eerste eeuwen een levende realiteit. Diep in de emotionele laag van de jeugd leeft de angst voor haar nog steeds bij elke man. We hadden het over het feit dat de puberteit de oudste eeuwen van onze beschaving weerspiegelt, duizenden en tienduizenden jaren van matriarchaat. Overigens is niet alleen angst kenmerkend voor deze periode, maar ook andere gevoelens, in het bijzonder een zeer diep gevoel van lust, hartstocht, ongebreideldheid. En de mythologie getuigt ervan dat de vrouwelijke ongebreideldheid en de dorst naar bloed van de Grote Moeder onderworpen zijn aan de hoogste natuurwet, de wet van de vruchtbaarheid. Het orgiastische element wordt niet alleen aangetroffen in seksuele feesten, die vruchtbaarheidsfeesten zijn, maar ook in orgiastische rituelen. Deze rituelen zijn ons bekend uit de latere mysteriën (Dionysisch, Eleusinisch), maar wat er bij deze mysteriën gebeurde heeft ons niet bereikt, althans niet voor niet-ingewijden. Misschien zijn er mensen die kennis opslaan langs de keten van initiatie, maar hoogstwaarschijnlijk zijn deze ketens onderbroken. Dood en verminking of castratie was het lot van de jonge god - de eigenaar van de fallus, de zogenaamde. seizoensgod, offer. Beide zijn duidelijk zichtbaar in de mythe enritueel, die beide verband houden met de bloedige orgieën van de cultus van de Grote Moeder. Het in stukken snijden van het lijk van de seizoenskoning en het begraven van zijn lichaamsdelen is een eeuwenoud onderdeel van vruchtbaarheidsmagie. Dit is in onze tijd terug te vinden in sommige rituelen van zwarte magie, waarover we voor het grootste deel alleen maar geruchten hebben. Achter het archetype van de verschrikkelijke Moeder kan de ervaring van de dood worden onderscheiden, en in feite de hele lezing van vandaag zal op de een of andere manier het onderwerp dood aanraken, als een onderwerp waarin iemand op de drempel van zijn ontwikkeling staat, en het is raadzaam dat hij erover nadenkt. De aarde neemt haar dode nakomelingen terug, verdeelt en ontleedt ze om weer vruchtbaar te worden. Deze ervaring is inherent aan de riten van de Verschrikkelijke Moeder, die in haar aardse projectie een vleesverslinder wordt, en uiteindelijk een sarcofaag - het laatste overblijfsel van de eeuwenoude en lang beoefende cultussen van menselijke vruchtbaarheid op dit niveau, castratie , dood en verminking zijn gelijkwaardig. Dood, castratie en verminking zijn gevaren die de jonge minnaar bedreigen, maar ze vertellen niet de hele waarheid over zijn relatie met de Grote Moeder. Als ze alleen maar verschrikkelijk was, alleen de godin van de dood, dan zou haar schitterende beeld iets missen dat haar misschien nog angstaanjagender maakt, maar tegelijkertijd oneindig wenselijk. Want zij is ook een godin die gek maakt en betovert, verleidt en plezier brengt, een soevereine tovenares. Onlosmakelijk daarmee verbonden is de charme van seks, een orgie die culmineert in bewusteloosheid en, zoals veel filosofen en mythologiestudenten schrijven, in de dood. In de literatuur wordt deze houding heel duidelijk gedemonstreerd in de monoloog van Kostya Treplev, waarmee het eerste bedrijf van The Seagull begint: "Hij houdt van - hij houdt niet van, hij houdt van - hij houdt niet van" - over wie heeft hij het? Nee, niet over Nina Zarechnaya. Dit is hij die met zijn oom Sorin praat over zijn moeder - 'houdt van - houdt niet van (scheurt een bloemblaadje af). Zie je, mijn moeder houdt niet van mij. Zou dat nog steeds doen! Ze wil leven, liefhebben, lichte blouses dragen, maar ik ben al vijfentwintig jaar oud en ik herinner haar er voortdurend aan dat ze niet meer jong is. Als ik er niet ben, is ze pas tweeëndertig jaar oud, maar als ik er ben, is ze drieënveertig, en daarom haat ze me. Ze weet ook dat ik het theater niet herken. Ze houdt van theater, het lijkt haar dat ze de mensheid dient, heilige kunst, maar naar mijn mening is modern theater een routine, een vooroordeel. Als het gordijn opgaat en in het avondlicht, in een kamer met drie muren, beelden deze grote talenten, de priesters van de heilige kunst, uit hoe mensen eten, drinken, liefhebben, lopen, hun jassen dragen; wanneer ze proberen een moraal uit vulgaire afbeeldingen en zinsneden te halen - klein, begrijpelijk, nuttig voor thuisgebruik; als ze mij in duizend variaties hetzelfde, hetzelfde, hetzelfde voorschotelen, dan ren en ren ik, zoals Maupassant wegrende van de Eiffeltoren, die zijn hersenen verpletterde met zijn vulgariteit. Er zijn nieuwe vormen nodig. Er zijn nieuwe vormen nodig, en als die er niet zijn, is er niets beters nodig. (Kijkt op zijn horloge.) Ik hou van mijn moeder, ik hou heel veel van haar; maar ze leidt een stom leven, gaat altijd met deze fictieschrijver om, haar naam wordt voortdurend in de kranten weggegooid - en dat maakt me moe. Soms spreekt het egoïsme van een gewone sterveling mij gewoon aan; Het is jammer dat mijn moeder een beroemde actrice is, en het lijkt erop dat ik gelukkiger zou zijn als ze een gewone vrouw was. Oom, wat is er wanhopiger en dommer dan de situatie: het was zo dat alle beroemdheden, kunstenaars en schrijvers haar bezochten, en onder hen was alleen ik - niets, en ze tolereerden me alleen omdat ik haar zoon was. Wie ben ik? Wat ben ik? Ik verliet het derde jaar van de universiteit vanwege omstandigheden, zoals ze zeggen, buiten de controle van de redacteur, geen talenten, geen cent geld, en volgens mijn paspoort ben ik een handelaar in Kiev. Mijn vader was een handelaar in Kiev, hoewel hij ook een beroemd acteur was. Dus toen het gebeurde dat al deze kunstenaars en schrijvers in haar woonkamer hun barmhartige aandacht op mij richtten, leek het mij dat ze met hun blikken mijn nietigheid maten - ik raadde hun gedachten en leed aan vernedering...' Kostya's houding en zijn moeder, ze zijn wederzijds. Als je je de scène herinnertverbanden, waarbij Kostya zijn moeder vraagt ​​​​zijn hoofd te verbinden na een mislukte poging om zichzelf neer te schieten, alles begint vredig, maar verandert geleidelijk in zo'n schandaal dat de moeder een verbluffende beschuldiging naar haar zoon werpt: 'een nonentiteit, een handelaar uit Kiev, een ragamuffin.” Als gevolg hiervan weerspiegelt het, hoewel er verzoening plaatsvindt, in wezen deze relaties perfect, en de relaties waarin Tsjechov, naar mijn mening, een ziel toonde waarin de afhankelijkheid van het moedercomplex voor ons blijft bestaan, om de belangrijkste te illustreren Kenmerken van het archetype van de Grote en Verschrikkelijke Moeder en haar geliefde zoon, kan de prachtige mythe van Osiris en Isis nodig zijn. Bovendien vertoont de patriarchale versie van deze mythe duidelijke sporen van de overgang van matriarchaat naar patriarchaat. Bovendien was dit een zeer belangrijke periode voor de mensheid, die ieder mens op de een of andere manier doormaakt in zijn interne ontwikkeling. Maar de grote vraag hier is of de mensheid, als we het als een zelforganiserend systeem beschouwen, dat pad heeft gevolgd, te oordelen naar het feit dat het te haastig is gedaan. En in plaats van te transformeren en zich te verenigen met de Grote Vader, merkte de Grote Moeder dat ze ontheemd was. Dit betekent niet dat we de fase van het matriarchaat achter ons hebben gelaten, maar wel dat het patriarchaat een sociale laag is, en psychologisch gezien blijven de meesten van ons in hetzelfde matriarchaat leven. In de XX-XV eeuw voor Christus. Er was een geleidelijke overgang naar het patriarchaat, met de verschijning van patriarchale farao's in Egypte, daarna het hele verhaal met Mozes en de uittocht van de Joden uit Egypte. In Griekenland gebeurde dit toen de Olympische goden verschenen en de Titanen naar Tartarus dreven. De Egyptische versie van de mythe is als volgt: Isis, Nephthys, Set en Osiris vormen een viertal van twee zussen en twee broers. Zelfs in de baarmoeder worden Isis en Osiris bij elkaar gehouden, en in het laatste deel presenteert de mythe Isis als een positief symbool van huwelijks- en moederliefde. Maar naast haar karakteristieke kenmerken van een zuster-vrouw behoudt Isis ook iets magisch en moederlijks in haar relatie met Osiris. Want wanneer laatstgenoemde wordt gedood en uiteengereten door zijn vijand en broer Seth (en Seth zal, zoals we later zullen zien, overgaan naar Hosts en Yahweh), is het zijn zuster-vrouw Isis die hem weer tot leven wekt en zich daardoor manifesteert. tegelijkertijd met de moeder van haar broer-man (een soort incestueus karakter aan beide kanten). In daaropvolgende presentaties van de mythe verliest ze bijna volledig het karakter van de Grote Moeder en verschijnt ze voornamelijk als echtgenote. Niettemin blijft Isis, die haar echtgenoot zoekt, treurt, vindt, herkent en weer tot leven brengt, in de vroege versie nog steeds een grote godin, aanbeden door jongeren, en de volgende volgorde is typerend voor haar rituelen overal: dood, rouw, zoeken, vinden en wedergeboorte. De essentiële functie van de ‘goede’ Isis is het afstand doen van haar matriarchale dominantie, die zelfs vóór de farao’s zo’n expressief kenmerk was in het oorspronkelijke matriarchaat van de Egyptische koninginnen. Typerend voor deze weigering en voor de overgang naar een patriarchaal systeem is de strijd van Isis voor erkenning door de goden van de legitimiteit van haar zoon Horus. De overgang van Osiris naar Horus was de echte overgang naar het patriarchaat. Een zoon is altijd de zoon van zijn moeder. Isis strijdt voor erkenning van het vaderschap van Osiris in relatie tot Horus, die van hem de vaderlijke erfenis van het patriarchaat moet aanvaarden. De stamboom van de Egyptische farao's was gebaseerd op deze erfenis, waarbij elk van hen zichzelf de "Zoon van Horus" noemde. Deze traditie bleef bestaan ​​tot farao Etankhamun. Osiris is “degene die gerechtigheid en gelijkheid vestigt.” In feite was er een moment waarop het mogelijk was om een ​​transitie te maken, hoewel het niet aan ons is om te beoordelen waarom de mensheid het pad van repressie heeft ingeslagen en niet in dit stadium van harmonie is gebleven. Een verbazingwekkend feit is dat Horus het leven heeft geschonken vier zonen van zijn moeder Isis. Dat wil zeggen, we hebben opnieuw incest en een moederlijk complex. Maar dit is slechts een herhaling van wat overal gebeurt op het terrein van de aanbidding van de Grote Moeder. Voor alle generaties mannen blijft zij de enige verschrikkelijke kant van Isis, wat ook blijkt uit het feit dat Osiris, nieuw leven ingeblazen met haar hulp, gecastreerd blijft. Zijn seksuelehet lid werd nooit gevonden; volgens de legende werd het ingeslikt door een vis. Het uiteenvallen en castreren wordt niet langer door Isis uitgevoerd, maar door Seth. Het resultaat blijft echter hetzelfde als in de primaire mythe over de Grote Moeder, die de Grieken Harpocrates noemen, door Isis is bedacht uit de reeds overleden Osiris. Dit moment is een raadsel. Deze symboliek wordt herhaald in het verhaal van Bata, wiens vrouw zwanger werd door een splinter van een omgevallen Bataboom. Dit wordt duidelijker als we bedenken dat de bevruchting van de Grote Moeder de dood van de mens veronderstelt, en dat Moeder Aarde alleen vruchtbaar kan worden door dood, moord, castratie en opoffering. Als we de dierenwereld in het algemeen nemen, of zelfs de wereld van insecten, zijn er gevallen bekend waarin een vrouwelijke spin een spin eet, of een vrouwelijke sprinkhaan na de bevruchting het hoofd van een mannetje afbijt - dit is een heel oud programma dat is afgedrukt in de genen van alle levende wezens. Om de een of andere reden was dit nodig. Tijdens de overgang naar het patriarchaat symboliseert Horus een heel jonge zon (Osiris is de oude zon), en de betekenis ervan is ongetwijfeld fallisch. Dit is hoe het jonge ego zich manifesteerde in de antieke geschiedenis. Dit is het begin van ons verhaal over het jonge ego. In de laatste lezing hebben we de opkomst van het ego geïnterpreteerd vanuit het gezichtspunt van de opofferingscrisis. Wanneer tijdens het eerste offer een deel van de persoon zelf op het slachtoffer wordt geprojecteerd, ontstaat er een splitsing in het onbewuste en het zichtbare en bewuste als schuldgevoel. Dan komt de aanbidding enz. Dit is hoe het ego wordt gevormd. Dit kan verband houden met het verhaal van Osiris. In de relatie van de jonge minnaar tot de Grote Moeder kunnen we verschillende fasen onderscheiden. En we kunnen deze stadia terugvoeren tot moderne literaire klassiekers. Het vroegste stadium is de natuurlijke onderwerping aan het lot, het uroborische stadium. In dit stadium blijven lijden en verdriet anoniem, is het bewustzijn vegetatief, manifesteert het ego zich helemaal niet, is het slachtoffer tot de dood gedoemd - dit alles ligt nog te dicht bij het stadium van een geofferd kind, onbewust van zichzelf. Deze fase wordt gekenmerkt door de vrome hoop van het natuurlijke wezen dat hij, net als de natuur, dankzij haar genade herboren zal worden door de Grote Moeder, zonder enige deelname of verdienste van zijn kant. Dit is het stadium van volledige machteloosheid tegenover het uroborische onbewuste, de materie en de overweldigende kracht van het lot. Tot aan de figuur van Oedipus, die ook in een staat van machteloosheid verkeert tegenover de kracht van het lot die hem heeft overweldigd, blijft dit stadium behouden. Mannelijkheid en het met mannelijkheid geassocieerde bewustzijn hebben nog geen onafhankelijkheid verworven. De sterfelijke extase van seksuele incest is symptomatisch voor het jeugdige ego, dat nog niet sterk genoeg is om weerstand te bieden aan wat de Grote Moeder symboliseert. De overgang naar het volgende stadium wordt gepersonifieerd door de ‘vechters’. Hun angst voor de Grote Moeder is het eerste teken van de vorming van het ego en het begin van zijn stabilisatie. Deze angst uit zich in verschillende vormen van vlucht en verzet. Dit is nog steeds passieve angst; weerstand tegen de Grote Moeder wordt hier uitgevoerd in de vorm van vluchten. Het symbool van ontsnapping is zelfcastratie - we kennen veel christelijke asceten en heiligen die op deze manier probeerden te ontsnappen aan de overheersing van de Grote Moeder door zichzelf te castreren. Zelfmoord – we zullen er vandaag ook over praten, maar alles is niet zo eenvoudig. Over het algemeen is dit een positie van ongehoorzaamheid, een weigering van wat de Verschrikkelijke Moeder wil, namelijk het offeren van de fallus, wat hier in negatieve zin wordt gedaan. Hier kun je je wenden tot zo'n figuur als Narcissus. Hij verzet zich tegen de vurige liefde van de Grote Godin en wordt gestraft door haar of haar vertegenwoordigers. Narcissus wijst de liefde van Aphrodite af en wordt smoorverliefd op zijn eigen spiegelbeeld. Hier is er sprake van een draai naar jezelf, weg van het alles verterende object met zijn dringende eisen. Maar hij wendt zich tot zichzelf en daarmee nog steeds tot de vorming van het ego. In dit stadium is het essentiële kenmerk het streven van het ego-bewustzijn, dat zich bewust wordt van zichzelf, en in de mythe zien we Narcissus naar zijn spiegelbeeld turen. Zoals we later zullen zien als we erover pratenfilosofie van het structuralisme en de structuralistische psychoanalyse van Jacques Lacan schetst hij duidelijk het spiegelstadium, waarin een kind van 6 maanden tot 1,5 jaar zichzelf in de spiegel begint te herkennen, en wanneer er een verdeling in ‘ik’ en ‘ik-beeld’ plaatsvindt, Narcissus, het embryo van het ego, wordt nagestreefd door de liefde van de Nimfen, die ook de personificatie zijn van verleidingskrachten, en weerstand daartegen staat gelijk aan weerstand tegen de Grote Moeder. Maar hij wijkt ervan af en gaat naar zichzelf toe, naar auto-erotiek. Aphrodite zelf verschijnt in deze mythe niet langer in haar transpersoonlijke grootsheid; ze splitste zich en veranderde in beelden van nimfen, sirenes, waterfeeën en dryaden die Narcissus proberen te verleiden. Dit betekent niet dat dit proces in de geschiedenis van de religie altijd volkomen duidelijk is. Maar de Nimfen waarin Aphrodite zich splitste – gedeeltelijke aspecten van het archetype – kunnen net zo gemakkelijk vóór de historische verering van het moederarchetype verschijnen als daarna. Structureel blijven ze deelaspecten van het archetype en zijn het de psychologische fragmenten ervan. Vervolgens komt Hippolytus, ook een held uit de Griekse mythe. Hippolytus bevindt zich in het stadium van beslissend verzet tegen de Grote Moeder. Hij herkent zichzelf al als een jonge man die vecht voor onafhankelijkheid en onafhankelijkheid. Hij verwerpt de avances van de Grote Moeder en haar orgiastische seksualiteit. Maar zijn ‘kuisheid’ betekent veel meer dan afkeer van seks; het drukt het tot bewustzijn komen van een ‘hogere’ mannelijkheid uit, in tegenstelling tot het ‘lagere’ fallische stadium. Dit is wat Freud bedoelde met de indeling in het fallische stadium en het genitale, volwassen stadium. Hoewel Ippolit het genitale stadium niet bereikte, stopte hij ergens daar tussenin. Op subjectief niveau is dit een poging om 'solaire' mannelijkheid te realiseren, die wordt geassocieerd met de zon en het bewustzijn. Zijn vader karakteriseert de liefde van Hippolytus voor Artemis en de kuisheid van de natuur negatief - hij ziet in deze 'deugdzame trots' en 'zelf'. -aanbidding." Maar Hippolytus wordt omringd door jonge mannen en heeft steun onder zijn mannelijke leeftijdsgenoten. In dit stadium is het belang van mannelijke vriendschap erg groot, evenals de aanwezigheid van een bepaalde 'spirituele' zuster die Hippolytus voor zichzelf koos in de persoon van Artemis. De betekenis van een ‘spirituele’ zuster voor het mannelijke bewustzijn is in dit stadium erg groot: de strijd voor onafhankelijkheid. Maar zoals we uit de mythe weten, eindigt de ongehoorzaamheid van Hippolytus nog steeds in een tragedie. Aphrodite doodt Hippolytus door hem gekke paarden te geven die hem naar zijn dood dragen. We kunnen zeggen dat hij een slachtoffer wordt van de wereld van instincten; Logos, bewustzijn en ego zijn nog niet sterk genoeg. Hoewel Hippolyte al trots leek te zijn op het overwinnen van instincten. De paarden voeren de genadeloze wil van Aphrodite uit. Als je weet hoe de Grote Moeder haar wraak in mythen uitvoert, dan verschijnt dit verhaal in de juiste vormgeving. Nog sterker is Hippolyta’s positie van Gilgamesj in relatie tot Ishtar. In tegenstelling tot Hippolytus is Gilgamesj, met zijn sterker ontwikkelde mannelijkheid, wat wij de echte held van het epos noemen. Gesteund door zijn vriend Enkidu gedraagt ​​hij zich zijn hele leven als een held, onafhankelijk van de Grote Moeder, terwijl Hippolytus onbewust met haar verbonden bleef, hoewel hij openlijk ongehoorzaam was de mate waarin hij een individu is. Voor hem wordt de Grote Moeder ontrouw en de brenger van de dood. Hiermee begint een grote herwaardering van het vrouwelijke principe, gevolgd door de transformatie ervan naar een negatief principe in patriarchale religies. Naar mijn mening heeft de beschaving hier behoorlijk geleden onder: neem het jodendom, het christendom en de islam – het negatieve principe van het matriarchaat wordt tot het uiterste doorgevoerd. En dit is een zeer sterke overkill. Aan de ene kant de groei van het zelfbewustzijn en de versterking van de mannelijkheid, maar aan de andere kant wordt het beeld van de Grote Moeder naar een zodanige achtergrond gedegradeerd dat de patriarchale samenleving het eenvoudigweg splitst, en alleen het beeld van de goede Moeder (Madonna) wordt bewaard in het bewustzijn, en het verschrikkelijke aspect ervan wordt volledig overgebracht naar het onbewuste en van daaruit neemt hij wraak. Dit is een heel groot onderwerp. Patriarchaatis de afgelopen drieduizend jaar rigide dominant geweest, maar op psychologisch niveau blijft het matriarchaat bestaan, en er heeft nog geen enkele vorm van samensmelting en harmonie daartussen plaatsgevonden. Maar misschien zal er, zoals ze voor ons voorspellen, de terugkeer van Isis plaatsvinden. Ik begon met de monoloog van Kostya Treplev, en hij is niet alleen een personage in Tsjechovs ‘The Seagull’, net als andere personages, het zijn personages van onze psyche. Net als andere helden van Tsjechov, Shakespeare, Dostojevski. Vooral Tsjechov wist op een onbegrijpelijke manier de overgang van tijdperken vast te leggen. De vraag rijst: wie is Kostya Treplev in ons? Wie is Arkadina? Wie is Troigorin? Wat gebeurt er in ons in dit archetypische plot? We zullen deze kwestie later en geleidelijk benaderen, omdat het de sleutel is tot het begrijpen van een zwak ego en tot wat je eraan kunt doen. En of een zwak ego goed of slecht is, is een andere vraag. Laten we beginnen met Tsjechovs eerdere toneelstuk Ivanov. Tsjechov had de voorwaarden voor 'Ivanov' vanaf het allereerste toneelstuk, toen hij net aan zijn literaire carrière begon - het toneelstuk 'Platonov' of 'The Untitled Play', gebaseerd op fragmenten waaruit Nikita Mikhalkov de film 'An Unfinished Piece for een mechanische piano.” Het stuk bleek te omslachtig en moeilijk op te voeren in het theater, 4-5 uur. Dan vereenvoudigt Tsjechov de details een beetje, verwijdert verschillende karakters, verandert de plot een beetje, en voor ons verschijnt het toneelstuk "Ivanov" - ook een van zijn vrij vroege toneelstukken. In het stuk speelt de landeigenaar Ivanov, zoals vaak het geval is Tsjechov bevindt zich op een failliet landgoed, waar de manager een dronkaard en een dief is. De vrouw van deze landeigenaar, van wie hij ooit hield, is al vijf jaar ziek van de consumptie en is op sterven na dood, volgens Dr. Lvov, die haar behandelt. En om eerlijk te zijn, houdt Ivanov niet meer van haar, maar hij moet omgaan met haar ziekte en artsen. Hij nam haar mee naar het buitenland, maar het mocht allemaal niet baten. Hij ervaart wat nu een ‘midlifecrisis’ kan worden genoemd: hij is 35 jaar oud. Naast de deur, op het aangrenzende landgoed, wonen de oudere landeigenaren Lebedevs, die Ivanov heel goed behandelen - hij is hun vaste gast, die hier een uitlaatklep vindt voor zijn voortdurende zorgen. De Lebedevs hebben een jonge dochter, Sashenka. Zij en Ivanov worden verliefd en er begint een verhaal dat al snel voor niemand geheim wordt. De vrouw verwelkt en verwelkt, Ivanov vertrekt steeds meer naar Sashenka, en uiteindelijk wordt hij steeds meer verscheurd door twijfels, hij verwijt zichzelf dat hij zijn vrouw ontrouw is. Hij begrijpt niet wat er met hem gebeurt, het landgoed valt uit zijn voegen, alles ligt verlaten, hij kan niets doen, hij raakt volledig uitgeput en uiteindelijk schiet hij zichzelf neer. Er is een heel typische monoloog van Ivanov, hij spreekt die uit tegen het einde van het stuk, en die is heel sterk en emotioneel geladen: “Ik ben een slecht, zielig en onbeduidend persoon. Wat veracht ik mezelf, mijn God! Hoe diep haat ik mijn stem, mijn stappen, mijn handen, mijn kleren, mijn gedachten. Nou, is het niet grappig, is het niet aanstootgevend? Minder dan een jaar geleden was hij gezond, sterk, opgewekt, onvermoeibaar, gepassioneerd, hij werkte met deze handen, hij sprak op zo'n manier dat hij zelfs de onwetenden tot tranen toe raakte, hij wist hoe hij moest huilen als hij verdriet zag, hij was verontwaardigd toen hij het kwaad tegenkwam. Ik wist wat inspiratie was, ik kende de charme en poëzie van stille nachten, waarin je van zonsopgang tot zonsondergang aan je bureau zit of je geest vermaakt met dromen. Ik geloofde... ik keek in de toekomst alsof ik in de ogen van mijn eigen moeder keek... En nu... oh mijn God! Ik ben moe, ik geloof het niet, ik breng mijn dagen en nachten door in nietsdoen. Noch de hersenen, noch de armen, noch de benen gehoorzamen. Het landgoed gaat tot stof, de bossen kraken onder de bijl. (schreeuwt) Mijn land ziet mij aan als een wees. Ik verwacht niets, ik heb nergens spijt van, mijn ziel beeft van angst voor morgen... En het verhaal met Sarah? Hij zwoer eeuwige liefde, profeteerde geluk, opende voor haar ogen een toekomst waar ze zelfs in haar dromen nooit van had gedroomd. Ze geloofde. Maar alle vijf jaar heb ik alleen maar gezien hoe ze wegebde onder het gewicht van haar slachtoffers, hoe ze uitgeput was in de strijd met haar geweten, maar, God weet het, geen zijdelingse blik op mij, geen verwijt!... Dus Wat? - Ik hield niet meer van haar... Hoe? Waarom? Waarvoor? Ik begrijp het niet. Hier lijdt ze, haar dagen zijn geteld, en ik ren, net als de laatste lafaard, weg van haar bleke gezicht,ingevallen borst, smekende ogen... Het is een schande... het is een schande!.. Sasha, het meisje, is geraakt door mijn tegenslagen. Ze verklaart mij, bijna een oude man, haar liefde en ik word dronken, vergeet alles in de wereld, betoverd en roep: “Nieuw leven! Geluk!" En de volgende dag geloof ik net zo weinig in dit leven en geluk als in een brownie. Wat is er mis met mij? In welke afgrond duw ik mezelf? Waar komt deze zwakte in mij vandaan? Zodra mijn zieke vrouw mijn trots prikt, of de bedienden mij niet bevallen, of het pistool mislukt, word ik onbeleefd, boos en niet zoals ik... Ik begrijp het niet! Ik begrijp het niet! Ik begrijp het niet!!!” Hij zegt het tenslotte goed: “... hij kon huilen als hij verdriet zag, hij was verontwaardigd toen hij het kwaad tegenkwam...” - hier is het, mens, waar ging het? Als we dit toneelstuk en andere toneelstukken van Tsjechov, Shakespeare en Ostrovski goed bekijken als een toneelstuk waarin een soort integrale persoonlijkheid en de processen die daarin plaatsvinden, worden gepresenteerd, dan kunnen we zien dat Ivanov het zeer zwakke ego vertegenwoordigt dat zich in de wereld bevindt. kracht van het moedercomplex, en dit complex houdt vreemd genoeg verband met zijn vrouw Sarah. Hij streeft naar Psyche, de ziel - Sasha, maar dit verlangen is nutteloos. Dokter Lvov, die hem verwijten maakt en hem telkens probeert te porren waar het het meeste pijn doet, is een schaduwfiguur met een pijnlijk geweten. Als gevolg hiervan schiet Ivanov zichzelf neer - het zwakke ego verdwijnt, en waar zijn we? Of er een sterk, volwassen ego verschijnt in de plaats van een zwak ego, is niet duidelijk; Tsjechov geeft ons dit antwoord niet. Veel van zijn helden plegen in bijna elk stuk zelfmoord. Je kunt een zwak ego beschouwen als het ego van iemand die niet onder het moeder- of vadercomplex uit durft te komen visie op Hegels Meester en Slaaf, dat wil zeggen degene voor wie het motief van de overwinning (in het bijzonder en vooral op de Grote Moeder) sterker is dan het instinct van zelfbehoud, en iedereen die bereid is zijn leven op het spel te zetten en degene bij wie het instinct tot zelfbehoud sterker is. We zullen het zwakke ego beschouwen vanuit het gezichtspunt van de filosofie van de dood en de filosofie van zelfmoord - een van de centrale problemen van de filosofie van de 20e eeuw, precies de post. - Tsjechov-periode. Dit probleem werd door Plato aan de orde gesteld toen hij de houding van Socrates ten opzichte van de dood en de filosofie beschreef als een proces van sterven, maar het was in de 20e eeuw dat er een enorme hoeveelheid werk verscheen over de filosofie van de dood en zelfmoord. centrale vraag van de filosofie van de 20e eeuw. Maar we zullen geen overhaaste conclusies trekken over het zwakke ego, over waarom en hoe het zou moeten sterven, en dat zou de uitkomst van deze dood moeten zijn. We zullen deze kwestie eerst van verschillende kanten onderzoeken vanuit het perspectief van de mythologie zullen we zien dat de menselijke ziel naast de fysieke dood ook streeft naar sterfelijke ervaringen tijdens het leven, d.w.z. het afsterven van iets ouds en de wedergeboorte in de vorm van iets nieuws. Dit is een pijnlijk proces en we zullen zien dat achter de behoeften van de ziel aan de ervaring van de dood en de ervaring van transformatie goden als Hades en Kronos schuilgaan. En hier beginnen we de oplossing te benaderen. Wat wil Hades? Hades is een van de oorspronkelijke universele en aardse krachten, die bestaat als een dorst om iets te absorberen, om iets te bevatten - dit is de zwaartekracht. Dit is een zeer sterke dorst! Hades verlangt ernaar iets te bezitten, verlangt ernaar het aan te trekken, op te slaan en te bevatten. Er zitten prototypes van ideeën in, er is een stortplaats van allerlei noodzakelijke en onnodige dingen. Het is Hades die verantwoordelijk is voor het naar binnen kijken en van binnenuit kijken. Wie naar binnen kijkt, komt de ruimte al binnen. Degene die binnenin is, of het nu in zichzelf is of in iets, doet er niet toe - hij bevindt zich in Hades, in het innerlijke. Wat Hades in zichzelf opneemt, komt bijna nooit in dezelfde vorm terug. Je kunt er alleen uit komen door getransformeerd te worden. Hades is de god van diepe transformaties. Onder meer door de ervaring van zelfverdieping, naar binnen kijken, zowel meditatief als introspectief. Die. zowel meditatie als door reflectie op zichzelf, reflectie niet op het oppervlakkige, maar op het diepe, figuurlijke. Wat er gebeurt in de mond van Hades: het berooft alles van de lading, de spanning die hij had op het moment dat het bij hem opkwam. Hij gooit alles in stukken, wat kan smeulen, -vervalt, het onvergankelijke blijft over. Hades draagt ​​niets bij, hij neemt alleen alle macht weg. Daarom blijft wat volmaakt is geschapen. Confrontaties, tegenstrijdigheden, spanningen, beschuldigingen - Hades neemt dit allemaal voor zichzelf. Het is van hem. Als je gespannen bent, je inspant, iets probeert te doen, dan ben je in zijn macht, in zijn strik. Maar deze strikken mogen beslist niet gevreesd worden. Ja, ze kunnen leiden tot de dood van het lichaam, of ze kunnen leiden tot de transformatie van de ziel. In de eerste plaats is het materieel en materieel tot in de allerlaatste graad van materialiteit. Dit is het menselijk lichaam met al zijn delen, zichtbaar en tastbaar, en allerlei soorten fossielen, en in het algemeen de hele aarde, die droog land wordt genoemd. Het koninkrijk van de doden is de schaduw van Hades, het tegenovergestelde van materialiteit. En juist omdat hij een extreme mate van materialiteit bezit, is zijn schaduw het koninkrijk van het meest immateriële, het koninkrijk van de doden, Navi, het koninkrijk van de verbeelding. Het is via Hades dat zowel het komen als het gaan plaatsvinden. Wanneer de Ziel in contact komt met de materie, heeft hij dit ook onder controle. Natuurlijk zijn niet alleen in de zijne alle goden aanwezig, maar Hades speelt daar ook de eerste viool. Dit moet bekend, begrepen en gerespecteerd worden. In zekere zin, als we Hades beschouwen als een manifestatie van planetaire, noösferische kracht, is dit de zwaartekracht, dit is de aardkorst, dit is de kern van de aarde, dit zijn de kwellingen die over ons heen komen. over de hele planeet in de vorm van aardbevingen, natuurrampen, uitbarstingen van vulkanen. Samen met Poseidon is het een tsunami. Hades, gecomprimeerd, is woedend, en als deze compressie te veel wordt overschreden, vindt er een stroom plaats van de gecomprimeerde staat naar het subtiele niveau, en komt een deel van de kracht van Hades vanuit de wereld van schaduwen naar deze wereld. Bovendien houdt wat er gebeurt verband met de mensheid, als onderdeel van de noösfeer, als onderdeel van een denkende levende planeet. Wanneer in de mensheid een bepaalde concentratie van passies over iets wordt overschreden, raken de werelden in verwarring. Noch deze wereld, noch deze is hier goed voor en niemand heeft het nodig, het is gewoon een gevolg van ongeletterde acties. Daarom zijn Hades en andere goden geïnteresseerd in communicatiekanalen met mensen. Zodat er op geanticipeerd kan worden. Wat zijn deze kanalen: dit zijn meditaties over de dood. Meditatie in alle betekenissen van het woord: zowel in het Oosten – contemplatie, als in het Westen – reflectie. Het kwaad voor Hades is, hoe vreemd het ook mag lijken, niet-visie, afwijzing, onwetendheid, waar de meeste mensen zich nu in bevinden. . Mensen zijn in de regel bang voor Hades, het maakt bang omdat het geassocieerd wordt met de dood, en het is eng om er zelfs maar aan te denken, maar door na te denken over de dood en meditatie kun je deze angst transformeren - met de hulp van Hades wereld – het koninkrijk van Hades en andere lagere goden – is de basis. We zouden niet kunnen lopen, we zouden geen botten hebben, we zouden niet kunnen bewegen of praten. Hades biedt ondersteuning - een wortel. Als je naar zijn stem luistert, is het alsof hij zegt: “Ga op mij staan, voed mij, leef.” Aan de wijzen (zoals de oude Chinezen een persoon noemden die de dood overweegt), geeft Hades vrede en standvastigheid. In het menselijk lichaam zelf is er, naast zijn materialiteit, een zone waar Hades wordt vertegenwoordigd door zijn sterkste projectie. Dit is de anale zone (anale fixatie - uit de terminologie van Freud). Een persoon heeft anale fixatie, d.w.z. fixatie op die periode in het kinderleven waarin hij zijn ontlasting achterhield en anaal genot kreeg, d.w.z. in zekere zin gebruikte hij de kracht van Hades. Aan de andere kant, als we kijken naar de laatste lezing en de definitie van de totale klant, hebben we gesproken over hoe, weglopend voor pijn of streven naar plezier, onbewuste ‘contracten’ worden gesloten met de goden? - en als gevolg daarvan krijgt hij een neurose. En de reden voor de neurose die verband houdt met de kracht van Hades is retentie, verbod, nogmaals, buitensporig. Of andersom, wat in de psychoanalyse anale agressie wordt genoemd en zich uit in incontinentie. Maar het principe is hetzelfde: maak je geen zorgen, voel niet, raak niet aan. Maar de kracht van Hades is contact met het merg van de botten. Waarom zijn veel mensen niet graag zichzelf? Omdat Hades het lichamelijk bestaan ​​is. En in plaats van de pijn te zijner tijd te ervaren, geven we hetom plaats te vinden, ervan weg te rennen, verdedigingsmechanismen te creëren, delen van de ziel aan verschillende goden te verkopen, met als resultaat dat er een spieromhulsel in het lichaam werd gevormd. Het opnieuw voelen is uiterst onaangenaam. We vluchten dus voor Hades, maar we zouden het tegenovergestelde moeten doen. Als gevolg hiervan verschenen er religieuze doctrines die zeiden dat het vlees zondig is, dat materiële dingen zondig zijn en verband houden met de duivel, enz. Dit is het mechanisme van angst voor de materialiteit, voor Hades, afwijzing van de lichamelijkheid. Toch zal er in het leven van ieder mens een moment komen waarop hij in contact komt met Hades. Degenen die uit het lichaam ontsnappen met andere meditaties die niet op het lichaam gericht zijn, maar op het eruit komen, zullen nergens heen gaan. Het moment van overlijden is het moment van maximale lichamelijkheid. De ziel verlaat het lichaam, maar zit er eerst helemaal in. Op dit moment is Hades aanwezig in zijn specifieke vorm. Het is deze hypostase waar mensen bang voor zijn, omdat het echt verschrikkelijk is voor het leven in het lichaam. Slechts enkelen kunnen deze barrière en deze angst overwinnen. We zullen dit vanuit een andere hoek benaderen, en nu zullen we kijken naar hoe goden verschenen in de modellen van Jung en de post-Jungianen, vooral in de school voor archetypische psychologie van James Hillman. In eerste instantie over Jung. De psychoanalyse begon met de studie van neurosen en psychosen, en Jung, vooral psychosen, werd door Freud bestudeerd; Jung geloofde dat neurosen en psychosen worden veroorzaakt door de neiging van de psyche om zich te splitsen in een situatie van ondraaglijk lijden. Hij zag dit voor het eerst toen hij aan zijn masterscriptie werkte. Hij werkte met een oudere psychotische patiënt, Babette, die al meer dan zeven jaar in zijn analyse zat. Dit leverde het materiaal op voor zijn eerste boek, “The Psychology of Schizophrenia” (1907). Uiterlijk was het een volkomen betekenisloze en willekeurige productie van de psyche, dromen, en Jung liet zien dat deze informatie kon worden opgesplitst in twee complexen, die bij verder onderzoek een paar tegenstellingen aan het licht brachten: opgeblazen grootsheid en een gevoel van diepe minderwaardigheid. Jung toonde later aan dat deze polen de basis vormen van alle psychische splitsingen. Hoewel Babette aan een ongeneeslijke psychose leed, geloofde Jung dat neurotische patiënten soortgelijke splitsingen ook ervoeren. In het geval van Babette kon deze verdeeldheid niet alleen worden verklaard door traumatische ervaringen uit de kindertijd en emotioneel gestoorde ouders, maar kon ze in het heden ook worden gezien als een reactie op onmiddellijke morele conflicten in haar psyche. Jung geloofde dat welke wortels neurose ook heeft in eerdere ervaringen, deze bestaat uit de weigering of het onvermogen om het lijden hier en nu te verdragen. Laten we onze discussies herinneren over de splitsing van de ziel en schulden aan een of andere god van de totale klant. In plaats van pijnlijke gevoelens te ervaren, worden ze afgesplitst van het bewustzijn, en wordt de oorspronkelijke integriteit – het primaire onbewuste zelf – vernietigd, zodat het omgekeerde pad van hereniging van het zelf plaatsvindt – al bewust, rond het ego pijnlijke symptomen leiden tot neurose of tot een gespleten ego-psychose, en de weg terug, het herstel (waarschijnlijk altijd slechts gedeeltelijk) is al het werk van individuatie. Splitsing vindt onbewust plaats en neemt bij verschillende mensen vele vormen aan. Jung beschreef het opsplitsen in hysterie als volgt: ‘Als de patiënt zijn emotionele band kan behouden door zich te dissociëren in twee persoonlijkheden, de ene religieus en transcendentaal, en de andere misschien wel al te menselijk, zal hij hysterisch worden.’ Hysterie komt dus voort uit een conflict tussen twee krachtige complexen, en beïnvloedt vooral de gevoelsfunctie, en dienovereenkomstig, het tegenovergestelde daarvan, de onderdrukte denkende functie. Jung heeft dus het idee van complexen, maar geleidelijk aan verwerft het een dieper filosofisch geluid. Hij schrijft: ‘Het bestaan ​​van een complex stelt de naïeve aanname over de eenheid van het bewustzijn en de suprematie van de wil ter discussie.’ Hij definieerde een complex als ‘een beeld van een bepaalde mentale situatie dat sterk emotioneel is en bovendien onverenigbaar met de gebruikelijke bewustzijnshoudingen. Dit is een krachtige, intern consistente holistische benaderingeen beeld dat een relatief hoge mate van autonomie kent.” Uiteindelijk kwam Jung op het idee van sensueel gekleurde complexen als “levende eenheden van de onbewuste psyche” – hier verschijnen archetypen en goden. Bij ondraaglijk lijden (en bijna elke baby ervaart ondraaglijk lijden) splitst het ego zich op in vele delen, die elk een autonoom complex worden, hun eigen individualiteit, hun eigen motieven verwerven en niet langer het ego zelf zijn. Het ego neemt dit niet waar als “zichzelf”, het is iets anders, gelegen in het onbewuste, dat inwerkt op het ego, ermee vecht, het dwingt om op de een of andere manier te handelen, maar het is niet “ik”. Elk van deze fragmenten draagt ​​een bepaald bewustzijn van zichzelf met zich mee, namelijk intentionaliteit. het vermogen om doelen te bereiken, en zijn vergelijkbaar met echte mensen met beelden, kwaliteiten en gevoelens. Als ze het ego overnemen – wat Jung inflatie noemt – bepalen ze het gedrag. Ze veroorzaken conflicten en vernietigen de mentale integriteit. Maar als ze eenmaal zijn gevormd, hebben ze de neiging om op een dag door het ego te worden herkend en geïntegreerd. Dit is eigenlijk waar Jungs leer over individuatie vandaan kwam als de terugkeer van al deze complexen tot één geheel. We kunnen de ziel beschouwen als bepaalde communicatiekanalen tussen de goden. Aan de andere kant zag Jung een beeld van de egokern en verschillende complexen, die hij archetypen noemde. Dit zijn verschillende visies, maar ze creëren al enig volume. Hillman zag hierin een geheel nieuw beeld, waarin hij, in tegenstelling tot Jung, niet benadrukt dat het ego noodzakelijkerwijs sterk moet zijn, maar eenvoudigweg een regulerend mechanisme moet zijn, waardoor bepaalde goden aan de oppervlakte komen, in het bewustzijn, in de fundamentele menselijke motieven Het concept van Jung verschilt aanzienlijk van het Freudiaanse concept van regressie. Volgens Freud was de hele inhoud van onderdrukte complexen ooit bewust. Maar volgens Jung is dit niet zo: sommige inhouden waren bewust en werden onderdrukt, maar de meeste inhouden waren nooit bewust. Ze kwamen vanuit het collectieve onbewuste in de psyche als nieuwe archetypische beelden die zich naar het bewustzijn begaven. Het is Jung die beweert dat het concept van het complex niet gebaseerd is op het medische model, waarin ziekte eenvoudigweg wordt beschouwd als een onaangename onderbreking van een goede toestand. -wezen. Voor Jung moet de patiënt ziekte doormaken om gezond te worden: ziekte bevat de ‘kiem’ van integriteit. Laten we nu verdergaan met een poging om te begrijpen wat er gebeurt vanuit het gezichtspunt van de totale klant. Van de Grote Moeder, haar fragmentatie in complexen van goden en godinnen, de overgang naar het patriarchaat, de opkomst van een zwak ego, en zoals ik al zei, dit houdt verband met Tsjechovs dramaturgie. Waarom Tsjechovs dramaturgie? In 2001 heb ik in mijn artikel 'Dramaturgie en het leiden van het levenspad' het concept van een cultureel-informatiematrix van persoonlijkheid (CIML) naar voren gebracht. Dit is de basis waarin ons bewustzijn en onbewustheid zijn ingeschreven, en zo. KIML is ingeschreven in de culturele en informatiematrix van het gezin, de clan, de etnische groep, de mensheid, dat wil zeggen in die omstandigheden (!) en vereisten op basis waarvan universele menselijke subjecten van een bepaald tijdperk zich ontwikkelen. Het persoonlijke plot van elke persoon is dus een van de projecties van het universele plot, en het persoonlijke plot is in de eerste plaats gebaseerd op de cultuur waarin een bepaalde persoon leeft. Variaties van universele plots worden in werken vastgelegd van cultuur. Hiervan vormen de oudste de basis van mythen en sprookjes. Maar de tijd verstrijkt en met elke nieuwe generatie worden universele menselijke verhalen complexer en verrijkt. In gekristalliseerde vorm worden ze gepresenteerd in die cultuurwerken die als klassiek worden erkend (ze worden als klassiek erkend omdat ze een bepaald universeel menselijk probleem onthullen). Zo'n culturele laag stapelt zich op van generatie op generatie, er ontstaat een soort extra ballast in het bewustzijn, en met een steeds groter wordende barrière op het pad van bewustzijn dat zich naar de diepten beweegt, naar archetypen en zichzelf. Hoe graag we ook zouden willen doen alsof hij dat isnee (wat overigens de zonde is van veel esoterici die proberen onmiddellijk, deze laag te omzeilen, tot de ‘essentie der dingen’ te komen en hiervoor dezelfde methoden te gebruiken als bijvoorbeeld oude yogi’s of aanhangers van andere oude Tradities - vergeten dat voor de oude yogi de culturele bewustzijnslaag onmetelijk “dunner” was en dat hij geen speciale inspanningen nodig had om door deze laag heen te gaan), zal deze laag zich met zijn staart voortslepen. Aan de andere kant is het de aanwezigheid van deze laag die het voor elke persoon mogelijk maakt om een ​​steeds unieker en onnavolgbaarder ontwikkelingstraject te doorlopen, aangezien het aantal variaties en vorken in de loop van de tijd toeneemt. We creëren de ziel, we creëren en compliceren de wortelstok in onszelf, en elke persoon doorloopt zijn eigen unieke pad en draagt ​​daardoor bij aan de universele schatkist, waardoor een nog groter scala aan kansen voor volgende generaties ontstaat. Met andere woorden: het leven wordt met elke generatie moeilijker, maar ook interessanter. En we spraken hierover in de mythe van Kronos, waar de oorspronkelijke beschaving op zijn plaats leek te bevriezen, de tijd niet bestond en cyclisch in de voetsporen van zijn voorouders trad. Toen deed iemand een stap opzij - niet zoals hun voorouders deden, deze iemand werd een held, kwam uit dit stereotype en maakte een splitsing in de weg. De primaire rivier, die de enige stroom was voor de eerste mens, stroomde in verschillende stromen. Aan de ene kant vergroot de culturele laag van bewustzijn, omdat het een extra belasting is, de negentropie, de mate van ordelijkheid, die feitelijk de noodzakelijke voorwaarden voor ontwikkeling biedt. Deze culturele laag kan op verschillende manieren worden begrepen. Ten eerste is dit een basisopleiding, ten tweede: emotioneel leven van de beelden van de klassiekers, er is een andere optie: bestaande archetypische plots vanuit een andere hoek bekijken. Misschien klonk dit voor het eerst als een fundamentele ontdekking in de film 'Rosencrantz and Guildenstern are Dead', waarin de plot van Hamlet niet wordt gepresenteerd vanuit het gezichtspunt van Hamlet als centrale figuur, maar vanuit het gezichtspunt van twee semi-episodische figuren, en waarin Hamlet op zijn beurt een episodische figuur is. Er is een complete verandering van perspectief: we kijken naar hetzelfde plot, maar vanuit een heel andere hoek. Dit is hoe we naar verschillende helden kunnen kijken: koning Claudius, Polonius, Gertrude, Horatio. Dit plot sprak mij echt aan en ik wilde een variatie schrijven op Tsjechovs The Seagull. Ik schreef een verhaal van vijf pagina's, dat ik 'Plot voor een kort verhaal' noemde, waarbij de vertelling afkomstig is van Trigorin - hij is de centrale persoon, vanuit zijn standpunt vinden alle gebeurtenissen plaats, en wat er met Kostya Treplev gebeurt, wordt vermeld in slechts één regel, en de belangrijkste lijn is de relatie tussen Trigorin en Nina. Bovendien ontwikkelt de plot zich zodanig dat Trigorin een moment van eenheid met God ervaart. Treplev schreef alleen over de Ene Wereldziel, en Trigorin ervoer deze Wereldziel op het moment van zijn impuls, toen hij uit zijn conditionering kwam, zichzelf een niet-standaard, niet-stereotiepe stap voor zichzelf toestond, zich losmaakte van Arkadina, en het moment waarop hij Nina ontmoette, bleek voor hem een ​​botsing met het goddelijke. Hier is nog een optie om verder te gaan, om nieuwe complotten te creëren. Dus wat zijn de kenmerken van Tsjechovs complotten? We hebben al gesproken over de culturele laag van bewustzijn als platform voor individueel bewustzijn. Aan het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw deden zich in de geschiedenis van de mensheid bepaalde omstandigheden voor, die in de dramaturgie gewoonlijk leidende omstandigheden worden genoemd, en die keerpunten voor de wereldgeschiedenis werden. Culturele studies leggen er de nadruk op, maar naar mijn mening is deze nadruk niet voldoende om het keerpunt in het bewustzijn dat ons overkomt te begrijpen. Deze gebeurtenissen werden uiteraard weerspiegeld in de wereldcultuur en in de dramaturgie, in de dramaturgie van Anton Pavlovich Tsjechov. Wat voor omstandigheden zijn dit? Er zijn minimaal twee presentatoren. De eerste cirkel van omstandigheden is van sociale aard: de bloeifase van het kapitalisme, de verarming van de adel en de intelligentsia, en prerevolutionaire sentimenten. De tweede cirkel van omstandigheden houdt verband met de ontwikkeling van de wetenschap en verschillende revolutionaire ontdekkingen. Dit zijn Darwin, Freud, Nietzsche, Heisenberg, beideomstandigheden ondermijnen het massabewustzijn, en op onbewust niveau ontstaat er een scheur die we niet meer kunnen dichten, hoe graag we ook zouden willen terugkeren naar de plooi van de religie. En deze splitsing wordt steeds groter, de woorden van Darwin en Nietzsche zijn al gesproken, hoe ze ze ook probeerden te weerleggen, de splitsing heeft al plaatsgevonden. Op zoek naar een weg terug of vooruit? Individuele mensen en groepen mensen proberen misschien nog steeds bescherming te vinden in een religieus wereldbeeld, maar de algemene menselijke situatie is al anders. Je zou dit feit met pessimisme kunnen bekijken, maar in wezen is het vooruitstrevend! Het is de ineenstorting van het massale religieuze wereldbeeld dat het mogelijk maakt dat dit complot zich ontwikkelt naar individuatie voor steeds meer mensen. Dit is de weg van massaal religieus bewustzijn naar individueel volumetrisch bewustzijn, dat wil zeggen naar de ervaring van eenheid met het Geheel, waarbij je jezelf blijft en zonder de individualiteit te verliezen, wat uiterst duidelijk tot uiting komt in Tsjechovs dramaturgie. De meeste van zijn personages ervaren tragedie en doelloosheid in hun leven, en er wordt niet expliciet vermeld dat dit om deze reden is, maar in de context, in reflectie. De situatie van Tsjechovs helden is hopeloos. Ze hebben het gevoel (expliciet of indirect) dat de oude steun in het bewustzijn is ingestort en dat er nog geen nieuwe fase is aangebroken, de fase van individualisering. Het bestaat nog steeds niet in massavorm. Deze periode duurt nog steeds voort en kan vele jaren en zelfs vele eeuwen duren, en misschien zal dit binnen een paar jaar gebeuren. In deze tragedie, in dit extreme drama, kunnen we het startpunt vinden om het Pad van individualisering te betreden. Om het Pad te kunnen bewandelen, moet je je immers bewust zijn van waar je momenteel staat. De verhalen van Tsjechov bieden ons deze mogelijkheid – ze laten zien waar we staan ​​– in het stadium van een zwak ego. Een zwak ego wordt dus een voorwaarde voor vorming, door splitsing en neurose - een paradoxale conclusie waartoe we geleidelijk komen. Gedurende het hele leven ervaart een persoon een vrij groot aantal complotten die verband houden met verschillende contexten en omstandigheden. Op verschillende levensgebieden is er interactie met verschillende mensen. Er worden verschillende problemen opgelost die op het eerste gezicht niets met elkaar te maken hebben. In het gezin, op het werk, bij creatieve activiteiten, onder vrienden, op vakantie, in onverwachte - atypische situaties. Elk van deze gebieden ontwikkelt zijn eigen verhaallijn. Dit is bijvoorbeeld een verhaallijn van gedrag met ouders, een verhaallijn van gedrag met een vrouw, met een baas, met een vriend, met een willekeurige medereiziger in de trein. Bovendien ondergaat elke dergelijke verhaallijn, naast het feit dat deze bijvoorbeeld verband houdt met een specifiek persoon of type activiteit, ook veranderingen in tijdfasen. Deze lijnen kunnen onderbrekingen ondergaan, zoals een scheiding van een vrouw, een verhuizing, een promotie of een verandering van baan. Soms zijn er zulke sterke breuken in verhaallijnen dat de hele omgeving van een bepaalde persoon, alle contexten, alle ‘landschappen’ veranderen (een typisch voorbeeld is emigratie of zelfs maar verhuizen naar een andere stad). Naarmate elke verhaallijn vordert, lijken er afzonderlijke plots te zijn erop gespannen. Het doorleven van elk plot leidt ertoe dat de leidende omstandigheden van het leven langs een bepaalde plotlijn in meer of mindere mate veranderen en dat iemands leven een nieuwe fase ingaat. De omvang van de verandering kan heel groot zijn, maar kan ook zwak uitgedrukt worden, toch verandert er iets. In het leven van echtgenoten verschijnen bijvoorbeeld, na het verraad van een van hen, nieuwe omstandigheden die (afhankelijk van hun vermogen om deze omstandigheden te begrijpen en het door hen geïntroduceerde conflict te overleven) leiden tot veranderingen die in verschillende gevallen verschillend zijn: van echtscheiding aan de ene pool tot een nieuwe golf van relaties aan de andere. Maar het zal nog steeds onmogelijk zijn om te leven zoals voorheen (zelfs als het uiterlijk lijkt alsof er niets is veranderd). Dat wil zeggen, de plot vertegenwoordigt een reeks gebeurtenissen, waardoor een verandering in de leidende omstandigheden langs een bepaalde verhaallijn plaatsvindt . De plotontwikkelingstijd varieert van enkele minuten tot meerdere jaren.De verscheidenheid aan plots spreekt van de rijkdom van de innerlijke wereld. Bij de ene persoon vindt een verandering in de leidende omstandigheden dus slechts eens in de paar jaar plaats, terwijl een ander bijna elke dag radicale veranderingen ervaart. De plot wordt dus bepaald door de leidende omstandigheid. Het is de belangrijkste voorwaarde waarmee de ontwikkeling van gebeurtenissen begint: de begin-, hoofd- en laatste gebeurtenissen van een bepaald plot. Voor een gedetailleerde beschrijving van de kenmerken van het overwegen van plots is het noodzakelijk bekend te zijn met de speciale literatuur over dramaanalyse (de theorie van het ensceneren van uitvoeringen gebaseerd op de werken van K.S. Stanisavsky en zijn volgelingen), maar aangezien deze literatuur in de eerste plaats niet altijd bij de hand, maar – ten tweede, wat ik voorstel is geen dramaanalyse – zal ik heel kort een paar definities geven. En tijdens deze beslissingen komen we in contact met de tweede figuur die geassocieerd wordt met het zwakke ego: met Kronos. Kronos wordt geassocieerd met een dergelijk concept als leidende omstandigheden, dat wil zeggen in wezen beperkingen. Als we de ziel waarnemen als een reeks kanalen van gevoelens en beelden die de prototypen - de goden - met elkaar verbinden, dan bestaat het werk van de ziel uit het werk van de ziel. een constante keuze tussen de motieven van verschillende goden, hun voorstellen om via zichzelf te incarneren, en elke god, incarnerend via een persoon, draagt ​​zijn eigen ervaring, zijn eigen beeld met zich mee. Het werk van de ziel is zichzelf te accepteren in omstandigheden: extern, intern, in een kleine kring van omstandigheden, in een grote cirkel - nou ja, dit is allemaal ontwikkeld in de dramaturgie van Stanislavsky. Omstandigheden zijn altijd bepaalde beperkingen. Een mens leeft in bepaalde omstandigheden. Je wordt niet meer geboren in vrijheid en grenzeloosheid, maar wordt geboren in een bepaald klimaat, in een bepaald stedelijk of landelijk gebied, in een bepaalde ecologische zone, in een bepaald tijdperk, onder een bepaald overheidssysteem, onder machtsstructuren, in een bepaalde familie met zijn tradities, genetica, familie etc. Hier word je geboren in een cirkel van grote en kleine omstandigheden. Belangrijke omstandigheden houden verband met ecologie, politiek, historisch moment, kleine omstandigheden zijn de omstandigheden van het gezin, opvoeding, familietradities en sociale kring. Dit zijn allemaal beperkingen. Je woont in een bepaalde tuin, je gaat naar een bepaalde school, je hebt bepaalde klasgenoten, vrienden in de tuin. We hebben allemaal op verschillende scholen gestudeerd. Ergens werken leraren hun problemen en onzekerheden hard uit op hun leerlingen, ergens gedragen leraren zich creatief, proberen ze de talenten van hun leerlingen te onthullen en hen zo vriendelijk mogelijk te behandelen. Niet alleen school, maar ook kleuterschool, kinderdagverblijf, tuinbedrijf, hiërarchie van rollen in dit bedrijf, mensen die je ontmoet langs de weg van het leven, instituut, werkteam, enz. Dit alles is een cirkel van omstandigheden. Het eenvoudigste voorbeeld is dat iemand in uw gezin ziek wordt, u moet voor hem zorgen - dit is een omstandigheid in uw leven, het introduceert een beperking en u kunt niet langer doen wat u voorheen deed. Dit is de wet van dramaturgie op het podium. Wat heeft een acteur nodig om in karakter te komen? Volgens het systeem van Stanislavsky, en het lijkt mij dat de deelname van Kronos aan de creatie van dit systeem van het trainen van acteurs duidelijk is, moet een persoon zichzelf ervaren in omstandigheden, bijvoorbeeld Kostya Treplev van "The Seagull". Je bent een jonge, veelbelovende, getalenteerde persoon met een zekere trots, maar je kunt het landgoed niet verlaten, ook al is je moeder rijk, je leeft van een schamele uitkering, je bent omringd door een sfeer van routine, je houdt van een meisje dat dat niet doet hou van je, ook al hoop je dat hij liefheeft, je hebt niet zoals ieder ander op 25-jarige leeftijd plaatsgevonden: “Het wennen” is het oordeel dat je moeder, Arkadina, aan jou doorgeeft. De acteur raakt aan deze omstandigheden gewend en daaruit ontstaat een beeld, een rol. Op precies dezelfde manier hebben wij, in het theater dat Leven heet, andere omstandigheden, niet uitgevonden, of beter gezegd uitgevonden door een andere toneelschrijver - door hemzelf als een creatief team van goden die bepaalde levensomstandigheden creëren. En Kronos is hier de sleutelfiguur - hij is een soort beperking, hij creëert omstandigheden, ze laten sommige mogelijkheden toe, maar beperken een persoon in andere mogelijkheden. Het is echter onmogelijk om je een persoon in een vacuüm voor te stellen, zonder omstandigheden.